Gokuraku Shujō (極楽衆鳥)

Quy linh cao

<img height="480" src="https://i.imgur.com/yBCqni0.jpg" width="640" /> 
 
Một trong những cái thú trong ngày hè nóng bức là nhâm nhi bát Quy linh cao. 
Vì vậy mà chẳng mấy chốc, phố xá tràn ngập các hàng quán Quy linh cao, thể hiện rõ nét tính "bắt chước" trong cung cách làm ăn của người Việt ta. Âu cũng là vì người vô công rỗi nghề nhiều quá, lại thêm đức tính "năng động" mà thành ra vậy. 
Quay trở lại chủ đề chính, Quy linh cao là một loại tráng miệng mang dược tính trong ẩm thực quyển Trung Hoa, Đài Loan và được tạo thành từ các vị thuốc như giáp bụng con rùa, Thổ phục linh,...  
"Quy linh cao" là âm Hán Việt của chữ Hán là 亀苓膏, bính âm đọc là "guīlínggāo" và âm Hán Nhật đọc là "Kireikō". 
Quy linh cao cũng là một món ăn chơi phổ biến ở Nhật, được biết đến với cái tên "thạch rùa" (亀ゼリー, Kame jelly). 
 
Đây là món ăn truyền thống dựa trên nền tảng y học Trung Hoa cổ truyền, thấy xuất hiện nhiều ở Hương Cảng, tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây của nước Tàu. 
 
Về cách làm, người ta lấy phần giáp bụng của con rùa (cũng có trường hợp dùng mai rùa) đem phơi khô, nghiền thành bột rồi trộn với các vị thuốc Thổ phục linh, Cam thảo, Tiên thảo (tên khác là thạch đen/sương sáo), Hỏa ma nhân, Nhẫn đông (Kim ngân) rồi chiết lấy nước. Nước các thành phần này được cho vào bát sứ, đun đến khi cô đọng thành thạch. Tùy từng cửa hiệu mà các vị thuốc cho vào, cũng như chủng loại và tỷ lệ thay đổi khác nhau. Cũng có trường hợp không dùng Thổ phục linh mà lại dùng Phục linh. Tại Hương Cảng còn có lại Linh chi Quy linh cao, cho thêm nấm Linh chi vốn được cho là có tác dụng làm đẹp da. 
Theo truyền thống, người ta dùng phần giáp bụng của loại rùa Cuora trifasciata để làm Quy linh cao, nhưng hiện tại loài này đang có nguy cơ tuyệt chủng nên phần nhiều chuyển sang dùng ba ba mai trơn.  
 
Khác với thạch Jelly là thứ kết đông khi để lạnh cộng với tác động của Gelatine, Quy linh cao đông đặc khi gia nhiệt do chất đạm kết cứng lại giống như Pudding. Vì vậy mà Quy linh cao vừa mới chế biến luôn nóng hổi. Tại Hương Cảng, có thể gọi Quy linh cao nóng hổi vừa mới làm xong, hoặc loại làm xong để nguội rồi cho vào tủ lạnh. Quy linh cao nguyên bản có vị đắng, mang mùi thuốc nên nhiều người cho thêm syrup, mật ong, mạch nha hay sữa cho vừa miệng. 
 
Màu đen của Quy linh cao không đến từ phần giáp rùa, mà là từ vị thuốc Tiên thảo, hay tên khác là thạch đen, sương sáo. Quy linh cao chỉ gồm giáp rùa mà không có Tiên thảo thì sẽ mang màu nâu cháy. 
Tại Hương Cảng, Trung Hoa thì có thể ăn Quy linh cao tại các cửa hiệu chuyên bán loại này, hoặc như một món tráng miệng trong các hàng trà truyền thống. Tại Việt Nam, Quy linh cao được bán ở lề đường là nhiều. Ngoài ra còn có loại Quy linh cao đóng hộp và dạng gói bột, chỉ cần pha với nước là có thể ăn ngay được. 
 
Quy linh cao được cho là có công dụng làm đẹp da, đẹp mặt, giải độc, chữa táo bón, giải nhiệt, giải say nắng, chữa đau họng và trị bệnh trĩ. Truyền thuyết kể rằng Đồng Trị Đế đời nhà Thanh bị đậu mùa, ăn Quy linh cao để trị bệnh. Nhờ món này mà bệnh của Hoàng Đế sắp khỏi, bỗng dưng nghe lời Tây (Từ Hy) Thái Hậu rằng đậu mùa là do ma quỷ gây ra, nên Đế bỏ Quy linh cao mà tập trung vào các phương pháp trừ tà. Vì vậy mà bệnh tình ngày càng nặng, chẳng bao lâu sau thì qua đời.

Quy linh cao

Một trong những cái thú trong ngày hè nóng bức là nhâm nhi bát Quy linh cao. Vì vậy mà chẳng mấy chốc, phố xá tràn ngập các hàng quán Quy...

Đọc thêm »

Lập trình NES (p12)

<div style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Bài 12: BG scroll</div>
 Vậy là đã kết thúc xong phần sprite, từ giờ ta sẽ tập trung vào BG. BG là dữ liệu ảnh nền (bối cảnh) cấu thành nên toàn bộ màn hình. BG không bị hạn chế như sprite là chỉ hiển thị được 8 sprite theo chiều ngang. Một trong những điểm đánh giá tài năng của lập trình viên là xem việc xử lý BG có khéo hay không. Trong số những game Famicom được đánh giá cao thì phần lớn đều là những game vận dụng, xử lý BG rất khéo. Vì không bị giới hạn như sprite nên BG có thể dùng để thể hiện những nhân vật khổng lồ hay vô số vật thể, nhân vật nhỏ li ti. 99,9% text (chữ) trong game cũng là BG. Name table Trong bài 6, ta đã biết Pattern table của BG bắt đầu từ địa chỉ $0000 trong VRAM. Cũng giống như sprite, BG là những tile có kích thước 8x8, gồm 256 chủng loại và có thể chứa 4KB. Name table là khu vực tập trung 256 chủng loại tile này lại và chỉ định mỗi loại bằng một byte, từ 00 đến FF. Nhìn vào Memory trong bài 3, ta thấy có 4 khu vực Name table nhưng bình thường chỉ sử dụng 2 khu vực, còn lại là phần đối xứng gương. Tuy nhiên cũng có game sử dụng cả 4 khu vực này. Lần này ta sẽ ghi 960 ($3BF) byte vào địa chỉ $2000 (bắt đầu của Name table 0). Con số 960 là tổng số tile của BG, ngang 32 x dọc 30 =960 vì màn hình Famicom có độ phân giải 256x240. Số tile này được phủ kín màn hình theo thứ tự từ góc trái bên trên cho đến góc phải bên dưới. Dưới đây là ví dụ trong trường hợp dữ liệu BG số 9 là tile màu đen, số 1 và số 2 là tile có hình ảnh ngôi sao. Star_Tbl là table số tile 0 màu đen ở khoảng cách giữa các ngôi sao. Điều ta làm là ghi 60 lần tile số 0 (màu đen), tiếp theo là ghi ngôi sao #1, tiếp theo là ghi 45 lần màu đen #0, rồi lại ghi ngôi sao #2... Trong trường hợp này sẽ xử lý như bên dưới ; tạo Name table $2000 lda #$20 sta $2006 lda #$00 sta $2006 lda #$00 ; #0 (nền đen) ldy #$00 ; định dạng Register Y loadNametable1: ldx Star_Tbl, y ; đọc giá trị X vào Star Table loadNametable2: sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính vào $2007 dex ; giảm X bne loadNametable2 ; nếu khác 0 thì lặp lại, cho ra màu đen ; lấy giao thoa tile #1 hay #2 từ giá trị của Y tya ; Y→A and #1 ; A AND 1 adc #1 ; tính thêm 1 vào A, ghi vào #1 hoặc #2 sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính vào $2007 lda #$00 ; #0 (màu đen) iny ; tăng Y cpy #20 ; lặp lại 20 lần (số Star table) bne loadNametable1 ; dữ liệu start table (20 cái) Star_Tbl .db 60,45,35,60,90,65,45,20,90,10,30,40,65,25,65,35,50,35,40,35 Table thuộc tính Table thuộc tính là dữ liệu palette của Name table ngay trước đó. Tuy nhiên, tổng số tile trên màn hình là 960 nhưng khu vực Table thuộc tính chỉ có 64 byte. Đó là vì Famicom dùng 1 byte để chỉ định cho một nhóm 4 tile có kích thước 2x2, vậy là tổng 8x8=64. BG có kích thước 32x30 tile nên bề dọc vẫn còn thừa. Vậy còn 1 byte chỉ định palette thì sao? Đối với byte này thì bit 0~1 chỉ định số hiệu palette của nhóm ở trên bên trái, bit 2~3 cho ở trên bên phải, bit 4~5 là ở dưới bên trái, bit 6~7 là ở dưới bên phải. Điểm cần lưu ý ở đây là chỉ có thể chỉ định 2 bit đầu (xét theo hệ nhị phân). Trong palette BG từ 0~15, nếu dùng palette 0~3 thì đó là 0 trong 00 (00), nếu là palette 4_7 thì là 01 trong 4 (%0100), nếu là palette 8~10 thì là 10 trong 8 (%1000), nếu là palette 12~15 thì là 11 trong 12 (%1100). Tức là sử dụng 1 trong 4 chủng loại (16/6=4) palette. Hình bên dưới là ví dụ. Chỉ định palette trong table thuộc tính là set 2x2, theo thứ tự góc trên bên trái, trên bên phải, dưới bên trái, dưới bên phải. Địa chỉ tile của Name table được chỉ định lót kín màn hình theo phương ngang từ góc trên bên trái đến góc dưới bên phải. 
<div style="line-height: 18.6667px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="[IMG]" class="bbCodeImage LbImage" data-url="http://i.imgur.com/JXgChep.gif" src="https://i.imgur.com/JXgChep.gif" style="border: 0px; max-width: 100%;" /></div>
 Trong số 0~15 của palette thì 0, 4, 8, 12 là màu trong suốt, dù có chỉ định màu gì đi nữa cũng không hiển thị được nên thực chất ta chỉ dùng được 3 màu. Khi cần thể hiện hiệu ứng fade in, fade out cho màn hình thì cần phải có kỹ thuật thay đổi palette. Điểm hạn chế này cũng giống như palette cho sprite đã giải thích ở bài 6. Đối với sprite thì ta chỉ định bằng bit 0~1 trong 3 số 3 trong số 4 byte thông tin của sprite, và BG cũng giống vậy. Dưới đây là đoạn code ví dụ có sử dụn lệnh EOR, rất tiện lợi khi muốn thay đổi giá trị một cách giao thoa 0→1→0→1 khi thực hiện lệnh diễn toán XOR. Trong ví dụ này sẽ làm cho palette BG có dạng hoa văn sọc. ; load vào table thuộc tính của $23C0 lda #$23 sta $2006 lda #$C0 sta $2006 ldx #$00 ; clear X Register lda #000000 ; chọn palette 0 ; #0 hay #1 loadAttrib eor #%01010101 ; chọn 0 hay 1 giao thoa nhau cách 1 dot khi diễn toán XO sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính ($0 hay $55) vào $2007 ; lặp lại 64 lần (tất cả các tile) inx cpx #64 bne loadAttrib Cuốn BG Dưới đây là giải thích về chức năng cuốn BG. Ta thử cho cuốn 1 dot cứ mỗi 1/60 giây. ; cuốn BG (giả định có biến số Scroll_X, Scroll_Y) lda $2002 ; clear giá trị cuốn lda Scroll_X ; load giá trị cuốn X sta $2005 ; cuốn theo hướng X lda Scroll_Y ; load giá trị cuốn Y sta $2005 ; Y cuốn theo hướng Y inc Scroll_X ; tăng giá trị cuốn X inc Scroll_Y ; tăng giá trị cuốn Y Chương trình cuốn BG chỉ đơn giản là vậy. Tuy nhiên đây chỉ là đoạn code đơn giản lặp lại cùng một màn hình, còn trong game bình thường thì khi cuốn, bối cảnh khác sẽ xuất hiện nên cần thường xuyên cập nhật màn hình. Để làm được việc này thì phải vẽ lại màn hình, cách làm sẽ đề cập ở chương sau. Chương trình cuốn BG theo chiều ngang Tải đoạn <a class="externalLink" href="https://www.dropbox.com/s/vlhw2e328yl8fa5/kage12.zip?dl=0" rel="nofollow" style="border-radius: 5px; color: #22229c; line-height: 18.6667px; margin: 0px -3px; padding: 0px 3px;" target="_blank">chương trình này</a> về, giải nén và để các file chung với thư mục NESASM, chạy chương trình và và được một game cuốn màn hình đơn giản. 
<div style="line-height: 18.6667px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="[IMG]" class="bbCodeImage LbImage" data-url="http://i.imgur.com/x0ZNwyr.png" src="https://i.imgur.com/x0ZNwyr.png" style="border: 0px; max-width: 100%;" /></div>

Lập trình NES (p12)

Bài 12: BG scroll Vậy là đã kết thúc xong phần sprite, từ giờ ta sẽ tập trung vào BG. BG là dữ liệu ảnh nền (bối cảnh) cấu thành nên toà...

Đọc thêm »

Quái vật Hitotsume Kozō

Hitotsume Kozō (一つ目小僧) là một loại yêu quái trong quan niệm dân gian Nhật Bản với hình dáng đứa trẻ trọc đầu với một con mắt giữa trán. Tên của nó có nghĩa là "thằng nhãi một mắt". Từ "Kozō" trong tiếng Nhật ban đầu mang nghĩa là chú tiểu, thầy tăng nhỏ tuổi nhưng trở thành từ thông tục để chỉ các bé trai. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/GQwof3P.jpg" /></div>
 
<div style="text-align: center;">
Hitotsume Kozō trong bộ bài "Yōkai Karuta"</div>
 
Khái yếu 
 
Yêu quái Hitotsume Kozō được cho là không gây hại gì cho ai mà chỉ xuất hiện đột ngột để hù dọa con người. Nó được xếp vào loại yêu quái lành tính, vì vậy nên thường được miêu tả trong các tranh vẽ với hình dạng dễ thương hoặc hài hước. Yêu quái này không gây hại gì cho con người và hành động, tính cách của nó cũng tương tự như yêu quái Karakasa Kozō. Trong bộ bài Yōkai Karuta có lá bài vẽ Hitotsume Kozō tay cầm miếng đậu phụ. Theo nhà nghiên cứu yêu quái Tada Katsumi thì hạt đậu trong tiếng Nhật (mametsubu) được phát âm gần với từ "trừ ma" (mametsu) nên quan niệm dân gian cho rằng Hitotsume Kozō rất ghét đậu. Nhưng không biết từ lúc nào mà quan niệm này đã thay đổi, cho rằng đậu phụ là món yêu thích của Hitotsume Kozō. Ông cũng cho rằng sự tích về Hitotsume Kozō có liên quan đến yêu quái đậu phụ Tofu Kozō. [1] 
 
Vì yêu quái này mang hình dáng của một chú tiểu nên có thuyết cho rằng Hitotsume Kozō bắt nguồn từ yêu quái một mắt một chân trên núi Tỷ Duệ (Hieizan) vốn là hóa thân của Ryōgen, thủ tọa của phái Phật giáo Thiên thai (Tendaishū).[2] 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/zuZ5FRh.jpg" style="font-family: verdana, sans-serif; line-height: 18.48px;" /></div>
 
 
<div style="text-align: center;">
Hitotsume Kozō trong tranh của họa sĩ Kitao Masayoshi thời Edo</div>


 
<div style="text-align: center;">
 </div>


 
Hitotsume Kozō trong thư tịch cổ 
 
 
Tên yêu quái Hitotsume Kozō xuất hiện rất nhiều trong các thư tịch thời Edo như các tập truyện ma (kaidan), tùy bút và các tư liệu về phong tục thời cận đại. Trong số đó thì câu chuyện dưới đây trong tập sách "Kaidanrō no tsue" của Hezutsu Tōsaku là nổi tiếng hơn cả. 
Thời Edo có người tên là Kojima Yagiuemon sống ở khu Yotsuya, một hôm có việc phải đến dinh thự một Samurai ở khu Azabu. Trong khi Kojima ngồi đợi ở phòng khách thì một đứa trẻ chừng 10 tuổi xuất hiện và liên tục nâng lên, hạ xuống cuộn tranh treo trong phòng. Khi anh ta chú ý đến trò đùa nghịch này thì đứa trẻ bỗng quay mặt về phía Kojima và lên tiếng "hãy im lặng". Thấy trên trán của đứa bé chỉ có một con mắt, Kojima hoảng hồn kêu lên rồi ngả quay ra. Những người trong nhà nghe tiếng kêu vội chạy đến, đưa anh ta về nhà. Bản thân Kojima ngủ li bì khoảng 20 ngày mới tỉnh.[3] 
Người ta cho rằng yêu quái Hitotsume Kozō thường xuất hiện ngoài trời hơn trong nhà. Trong tập sách "Aizu Kaidanshū" (tập truyện ma xứ Aizu) ở thành phố Wakamatsu xứ Aizu có thiếu nữ gặp một đứa bé chừng 8, 9 tuổi. Đứa trẻ hỏi thiếu nữ "chị ơi, chị có thích tiền không?", thiếu nữ vừa đáp "có" thì thấy trên mặt nó chỉ có một con mắt. Thiếu nữ bị đứa bé một mắt nhìn chằm chằm hoảng sợ rồi ngất. Trong tập sách "Okayama no Kaidan" (chuyện ma xứ Okayama) chép rằng ở khu Kumenanchō có con dốc têb là Hitokuchisaka. Trước đây, người đi trên dốc hoảng sợ khi thấy đứa trẻ một mắt bất ngờ xuất hiện cùng ánh sáng xanh và bị nó thè cái lưỡi dài ra liếm láp.[4] 
 
 
Hitotsume Kozō trong tín ngưỡng dân gian 
 
Tại vùng Kantō có lễ Kotoyōka được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng 12 và mùng 8 tháng 2 âm lịch. Người ta cho rằng yêu quái Hitotsume Kozō xuất hiện cùng với yêu quái Mikari Baba từ trong núi vào những ngày này và người dân treo một chiếc giỏ tre trước hiên nhà để tránh chúng. Ban đầu, rất nhiều địa phương ở vùng Kantō xem ngày lễ Kotoyōka là ngày kiêng cữ nên cứ ở trong nhà mà không ra đồng làm việc nhưng dần dần ý nghĩa của lễ hội này được giải thích là để tránh gặp Hitotsume Kozō và Mikari Baba nên không ai dám ra đồng.[5] 
Cũng tại vùng Kantō, quan niệm dân gian cho rằng cứ đến hội Kotoyōka hàng năm là yêu quái một mắt lại mang sổ sách đi từng nhà, xem nhà nào cửa nẻo không đóng cẩn thận, nhà nào không biết lễ nghi phép tắc, nhất nhất điều tra, ghi vào sổ để quyết định vận may của từng nhà hoặc báo lại cho thần dịch bệnh để gây tai ương cho nhà đó. [6] Trong ngày lễ này, yêu quái một mắt ghi chép tội lỗi của từng nhà vào ngày mùng 8 tháng 12 rồi gửi sổ sách cho Dōsojin (thần đường xá bảo vệ làng mạc) rồi quay trở lại lấy vào ngày mùng 8 tháng 2 năm sau. Vì vậy ở quận Seya, thành phố Yokohama, tỉnh Kanagawa, người ta tổ chức lễ hội Dondoyaki vào ngày 14 tháng 1 để đốt sổ sách của Dōsojin. Trong lễ hội, người ta dựng một cái am tạm cho Dōsojin rồi đốt cùng với sổ sách, ghi chép đầu năm. 
Người ta tin rằng làm như vậy thì sổ sách của Hitotsume Kozō gửi cho Dōsojin bị thiêu hủy khiến nó không còn chứng cứ để gieo họa nữa khi trở lại lấy vào ngày mùng 8 tháng 2. Tương tự, ở địa phương Izu tỉnh Shizuoka, người ta tổ chức lễ hội Dōsojin vào ngày 15 tháng giêng, ném tượng Dōsojin vào trong lửa để đốt. 
 
<img src="https://i.imgur.com/4n5sonr.png" style="max-width: 100%; min-height: 672px;" />  
 
 
 
Vị thần dị hình 
 
 
Theo nhà phong tục học Yanagita Kunio thì yêu quái Hitotsume Kozō là hình dáng của sơn thần thất cách, bắt nguồn từ quan niệm "yêu quái chính là thần linh đọa lạc" trong dân gian. Ở nhiều địa phương, người ta cho rằng thần núi mắt lé, hai mắt lệch nhau và nói theo cách khác là "một mắt" nên yêu quái này được xem là có nguồn gốc từ thần núi. Ngoài ra cũng có chứng cứ cho thấy vào thời cổ, những người một chân một mắt thường bị biến thành vật hy sinh tế thần và theo các thợ săn và tiều phu ở nhiều địa phương trong nước Nhật thì họ từng thấy tượng người một chân một mắt trong các am thờ thần tự nhiên trong rừng. Cũng phải nói đến trường hợp của những người luyện thép, họ thường xuyên nhìn vào lò lửa cháy rực nên rất nhiều người bị mất một mắt. Vì vậy có thuyết cho rằng Hitotsume Kozō có liên quan đến thần Amenoma Hitotsunokami, vị thần một mắt bảo hộ cho những người luyện thép. 
 
Chứng bệnh một mắt 
 
Có những đứa trẻ mắc phải chứng bệnh một mắt bẩm sinh. Nguyên nhân là do bào thai thiếu Vitamin A trong bụng mẹ khiến đại não không phân ly thành hai bên tả hữu, nhãn cầu chỉ có một và đi kèm với các bất thường về hệ thần kinh và hô hấp. Những đứa trẻ này sau khi ra đời thì sống chẳng được bao lâu. Vitamin A có nhiều trong rau củ màu vàng, đỏ như bí đỏ, cà rốt và ngoài ra còn có nhiều trong động vật. Ngày xưa người Nhật vốn không có văn hóa ăn thịt, chỉ ăn nhiều cá và rau, đậu nên chứng thiếu Vitamin A không phải là hiếm. Vì vậy có thể xem yêu quái một mắt là sản phẩm sinh ra từ bối cảnh này, khi người ta nhìn thấy đứa trẻ mới sinh với một con mắt. Năm 1932, tại thành phố Zama tỉnh Kanagawa, người ta đào được chiếc đầu lâu chỉ có một hốc mắt trong khu mồ mả của thành phố. Người ta suy đoán rằng chủ nhân của chiếc sọ này là người mắc chứng một mắt, ngất tỉnh trên đường đi rồi bị chó hoang ăn thịt. Sau đó người ta dựng nên am thờ "Hitotsume Kozō Jizō" để cúng bái. [7] 
 
 
Cước chú 
 
1. "Edo Yōkai Karuta, Kokusho Kankōkai xuất bản năm 1998, trang 49 
2. "Yōkai Zukan", Kyōgoku Natsuhiko và Tada Katsumi biên soạn, Kokusho Kankōkai xuất bản năm 2000, trang 164~165 
3. "Kaidanrō no tsue", Heizutsu Tōsaku, Tōkyōdō xuất bản năm 1961, trang 365~366 
4. "Nihon Yōkai Daijiten", Murakami Kenji biên soạn, Kadokawa Shoten xuất bản năm 2005 
5. "Nihon Yōkai Daijiten", trang 301 
6. "Gensō Sekai no Jūnintachi", Tada Katsumi biên soạn, Shinkigensha xuất bản năm 1990, trang 281 
7. Chuyến du hành của người một mắt (tiếng Nhật)

Quái vật Hitotsume Kozō

Hitotsume Kozō (一つ目小僧) là một loại yêu quái trong quan niệm dân gian Nhật Bản với hình dáng đứa trẻ trọc đầu với một con mắt giữa trán. Tên ...

Đọc thêm »

Quái vật Nhật Bản: Hỏa xa

Kasha Kasha (火車, âm Hán Việt là "hỏa xa", một cách viết khác nữa là 化車, âm Hán Việt là "hóa xa") là một loại yêu quái trong quan niệm dân gian Nhật Bản, được cho là cướp thi hài của những người tạo ác nghiệp khi còn sống. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="http://i.imgur.com/P8E65fL.jpg" /></div>
 
Kasha trong tranh Gazu Hyakki Yakō (Họa đồ Bách quỷ dạ hành) của họa sĩ Toriyama Sekien Khái yếu Kasha được cho là loài yêu quái cướp xác chết tại nghĩa địa hay các đám ma và những câu chuyện liên quan đến nó có mặt khắp nơi trên nước Nhật. Người ta cho rằng bản thể của Kasha chính là Nekomata, con mèo sống lâu thành tinh biến hóa nên.[1] Trong chuyện cổ "Neko danka" (thí chủ mèo) và truyện "Kasha baba" (lão bà Kasha) ở thành phố Yamasaki, xứ Harima (nay là tỉnh Hyōgo) cũng xuất hiện Kasha với những điểm tương đồng.[2] Tại làng Kamikuishiki, tỉnh Yamanashi, người ta cử hành tang lễ hai lần để phòng ngừa bị Kasha sống trong ngôi chùa gần đó đến cướp xác. Lần đầu người ta nhét đầy đá vào quan tài để phòng ngừa Kasha cướp xác người chết. Tại thành phố Yawatahama, tỉnh Ehime, người ta còn tin rằng nếu để một con dao cạo đầu lên trên quan tài thì sẽ không bị Kasha đến bắt xác. Tại làng Saigō, tỉnh Miyazaki thì trước khi mang quan tài ra khỏi nhà, người ta đọc hai lần câu "Baku niha kuwasen" (không để cho con Baku ăn xác. Baku là con thú huyền thoại ăn giấc mơ) hoặc câu "Kasha niha kuwasen" (không để Kasha ăn xác). Còn tại làng Kumagai, tỉnh Okayama thì người ta thổi một loại nhạc khí cổ truyền gọi là Myōhachi để tránh Kasha trong đám tang. Kasha trong thư tịch cổ Mây và sấm cướp xác chết trong đám tang ở dinh thự Ueda, trích "Kii Zōtanshū" Trong "Kii Zōtanshū", tập sách ghi chép những chuyện kỳ lạ đầu thời Edo (không rõ tác giả) có đoạn chép rằng Kasha xuất hiện trong đám tang ở dinh thự Ueda, xứ Echigo, toan cướp thi hài người chết. Kasha được miêu tả với hình dáng của Lôi thần, mình quấn khố da hổ, tay cầm trống Taiko tạo sấm chớp và xuất hiện cùng mưa gió (xem hình). 
<div style="text-align: center;">
<img src="http://i.imgur.com/lZv8btS.jpg" /></div>
 Mây và sấm kéo đến cướp xác chết trong đám tang ở dinh thự Ueda Chuyện Thượng tọa On-yo theo Kasha về Cực lạc trong "Shinchomonjū" Trong "Shinchomonjū", tập tùy bút về những chuyện lạ do Kamiya Yōyūken ghi chép vào giữa thời Edo, ở phần thứ năm có ghi rằng vào ngày mùng 2 tháng 7 năm Bunmei thứ 11, Thượng tọa On-yo ở chùa Tăng thượng (Zōjōji) được Kasha đón về cõi Cực lạc. Tuy nhiên Kasha ở đây không phải là sứ giả địa ngục mà là sứ giả của Phật Di Đà đến tiếp dẫn về cõi tịnh độ Tây phương. Bản thân Thượng tọa On-yo cũng tin rằng tùy vào lòng tin nơi cõi tịnh độ mà hình dạng Kasha cũng khác nhau. Chuyện thấy Kasha, thân dưới thối rữa trong "Shinchomonjū" Cũng trong tập tùy bút "Shinchomonjū", ở phần thứ mười một có chép rằng, tại xứ Musashino có người hàng rượu tên là Anbei một hôm bỗng chạy ra đường kêu lên rằng "Kasha đến!" rồi lăn quay ra đất. Lúc người nhà chạy đến thì anh ta đã thất thần, không nói nên lời. Anbei ngủ li bì đến mười ngày sau thì chết, lúc này phần thân dưới đã thối rữa cả ra. Chuyện chém cánh tay quỷ trong đám tang Cũng trong "Shinchomonjū", ở phần thứ mười có ghi rằng có Samurai tên là Matsudaira Goemon. Một lần nọ đi dự đám tang của người anh em họ sấm vang chớp giật, từ trong đám mây đen thò ra cánh tay gấu toan cướp lấy thi hài. Võ sĩ tuốt gươm chém đứt cánh tay thì thấy nó phủ đầy lông cứng như thép, bàn tay có ba móng sắc lẹm như dao cạo. Chuyện mây đen bắt lão bà keo kiệt Trong "Shinchomonjū", ở phần thứ mười bốn có chép rằng phiên chủ xứ Hizen một hôm đi kinh hành đến xứ Bizen bỗng nghe đằng xa có tiếng than vãn "ta buồn quá" từ trong đám mây đen. Thấy bàn chân người thò ra từ đám mây, các gia thần nắm lấy kéo xuống thì hóa ra là xác chết của một bà lão. Hỏi thăm dân làng lân cận thì được biết bà lão này rất keo kiệt bủn xỉn, bị người chung quanh khinh ghét. Một lần bà lão vào nhà xí trở ra thì có đám mây đen trên trời xà xuống mang đi mất. Kasha trong "Bōsō Manroku" Trong tập tùy bút "Bōsō Manroku" của thầy lang Chihara Kyosai thời Edo có ghi rằng: trong đám tang đột nhiên nổi cơn mưa gió, nắp quan bị thổi tung, xác người biến mất thì biết là có Kasha từ địa ngục đến, khiến người người đều lo sợ, hỗ thẹn. Có khi Kasha xé xác người chết, bêu trên cây, phơi trên đá. Đó là do con thú Kasha xuất hiện nhiều ở Trung Quốc và Nhật Bản, sách này viết tên là 魍魎 (một cách đọc là "Mōryō") nhưng đọc là "Kasha" (xem hình). 
<div style="text-align: center;">
<img src="http://i.imgur.com/nMWfURg.jpg" /></div>

 Kasha trong "Bōsō Manroku" của tác giả Chihara Kyosai Chuyện Hòa thượng Hokkō trong "Hokuetsu Seppu" Trong "Hokuetsu Seppu", tập sách ghi chép về phong tục, quang cảnh xứ Echigo có ghi rằng vào năm Tenshō, tại xứ này có đám ma đột nhiên xuất hiện hỏa cùng cùng gió lốc bay đến bên quan tài. Từ trong đốm lửa xuất hiện con mèo hai đuôi khổng lồ. Nó toan cướp lấy quan tài thì bị Hòa thượng Hokkō ở chùa Vân Động Am (Untōan) dùng pháp lực và pháp cụ Như ý đánh bại. Áo cà sa của Hòa thượng được gọi là "cà sa đối trị Kasha" và được truyền lại cho hậu thế. Cùng loại với Kasha Tại thành phố Tōno, tỉnh Iwate có yêu quái mang hình dáng của người đàn bà, sống ở dãy núi bên ngọn đèo kéo dài từ làng Ayaori cho đến làng Miyamori. Người đàn bà này được gọi là Kyasha, chuyên cướp xác chết trong quan tài, đào bới nghĩa địa để ăn thịt xác chết. Tại tỉnh Nagano cũng có yêu quái tên là Kyasha, chuyên cướp xác chết trong đám tang. Còn tại tỉnh Yamagata, ngày xưa có một người đàn ông giàu có, khi chết bị con mèo Kasha đến cướp xác nhưng nhờ có Hòa thượng ở chùa Thanh Nguyên (Seigenji) mà thi hài được bảo vệ. Cái đuôi mèo còn sót lại được xem là bùa trừ ma và được thờ cúng ở Quan Âm đường, đến dịp Tết hàng năm thì được công khai để quần chúng chiêm bái.[3] Tại làng Akihata ở tỉnh Gumma có loài yêu quái ăn thịt người chết được gọi là Temmaru. Người ta đặt một chiếc giỏ tre lên trên ngôi mộ để ngăn không cho nó đến cướp xác.[4] Còn tại đảo Himaka, tỉnh Aichi thì người ta gọi Kasha bằng cái tên "Madōkusha" và tin rằng đó là do con mèo già trăm tuổi thành tinh biến hóa thành.[5] Tại thành phố Imizu, tỉnh Kagoshima thì người ta cho rằng có loài yêu quái tên gọi Kimotori (nghĩa là "lấy gan") thường xuất hiện bên mồ mả người chết sau đám tang. Khảo sát Xưa nay người Nhật vẫn tin rằng mèo là con vật nhiều ma tính, người ta quan niệm rằng "không được để mèo lại gần người chết", "nếu con mèo nhảy qua quan tài thì xác chết bên trong sẽ bật dậy". Ngoài ra, trong tập sách "Uji Shūi Monogatari" vào đầu thế kỷ 13 có chép rằng bọn ngục tốt (ác quỷ tra tấn người chết ở địa ngục) kéo cỗ xe lửa cháy rực đi bắt thi hài của tội nhân sau khi chết hoặc bắt tội nhân khi vẫn còn sống. Vì vậy có thuyết cho rằng quan niệm về Kasha là sự pha trộn giữa quan niệm về ma tính của loài mèo và chuyện cỗ xe lửa cướp xác tử tù. <img height="365" src="http://i.imgur.com/lYRkrLh.jpg" width="640" /> Cỗ xe lửa trong "Hyakkai Zukan" của họa sĩ Sawaki Sūhi Ngoài ra cũng có thuyết cho rằng quan niệm yêu quái Kappa dìm người ta chết đuối rồi ăn nội tạng từ đường hậu môn cũng được sinh ra từ ảnh hưởng của Kasha. [6]Người Trung Quốc cho rằng có loài yêu quái thích ăn gan của xác chết, tên của nó được viết là 魍魎 (đọc âm Nhật là "Mōryō") nhưng khi đến Nhật thì nó bị nhầm lẫn với Kasha. Và như đã thuật bên trên, y sĩ Chihara Kyosai gọi tên con thú này trong "Bōsō Manroku" là "Kasha" dù vẫn viết là 魍魎. Còn trong tập tùy bút Mimi Bukuro" của Negishi Shizumori vào giữa thời Edo thì tên của yêu quái cướp xác chết là "Mōryō".[7] Kasha trong tiếng Nhật Trong tiếng Nhật hiện đại có nhiều thành ngữ phái sinh từ quan niệm về Kasha. Thành ngữ "Hi no kuruma" (cỗ xe lửa) được dùng để chỉ trạng thái túng quẫn về mặt kinh tế. Thành ngữ này bắt nguồn từ chuyện cỗ xe lửa do âm binh kéo đi hành hạ người chết. Còn tại xứ Harima và các vùng phụ cận, người ta dùng thành ngữ "Kasha Baba" (lão bà Kasha) để rủa bà già độc ác, cú bẩn như loài mèo ma. Ngoài ra trong làng chơi, từ Kasha (hoa xa) được dùng để chỉ mụ tú bà quản lý các du nữ. Cước chú 1. ^ "Yōkai Jiten", Murakami Kenji biên soạn, Mainichi Shimbun xuất bản năm 2000, trang 103~104 2. ^ "Harima no Minzoku Tanbō" (điều tra phong tục xứ Harima) do Kōbe Shimbun xuất bản năm 2005, trang 157~158 3. ^ "Tōhoku Yōkai Zukan", Yamaguchi Bintarō biên soạn, Mumyōsha xuất bản năm 1991 4. ^ "Yōkai Jiten" trang 236 5. ^ "Yōkai Jiten" trang 312 6. ^ "Yōkai Jiten" trang 147 7. ^ Mimi Bukuro, Negishi Shizumori biên soạn, Iwanami Shoten xuất bản năm 1991, trang 125

Quái vật Nhật Bản: Hỏa xa

Kasha Kasha (火車, âm Hán Việt là "hỏa xa", một cách viết khác nữa là 化車, âm Hán Việt là "hóa xa") là một loại yêu quái t...

Đọc thêm »

Quái vật Nhật Bản: bách quái đồ quyển

Giới thiệu tập tranh Hyakkai Zukan 
 
Hyakkai Zukan (ja:百怪図巻: bách quái đồ quyển) là tập tranh cuộn về chủ đề yêu quái của họa sĩ Sawaki Sūhi được ấn hành vào năm thứ 2 niên hiệu Gembun (1737). Họa sĩ này sống vào giữa thời Edo và là đồ đệ của Hanabusa Itchō, một họa sĩ danh tiếng thời Genroku. Tên của tập tác phẩm có nghĩa là "tranh cuộn về trăm yêu quái". 
 
Khái yếu 
 
 Ở phần cuối của tập tranh, tác giả Sawaki có đề rằng ông chỉ sao chép lại bản sao chép của họa sĩ Kohōgen Motonobu. Kohōgen là hiệu của Kanō Motonobu, một họa sĩ danh tiếng của họa phái Kanō sống vào thờiMuromachi. Tập tranh này gồm 30 bức về đề tài yêu quái với nét vẽ tinh tế và được đánh giá là tác phẩm có chất lượng nhất trong số các tác phẩm về yêu quái thời cổ, là chuẩn mực cho các tác phẩm yêu quái khác. Tập tác phẩm này hiện được lưu trữ tại viện bảo tàng tỉnh Fukuoka. Thời Edo còn một họa sĩ về yêu quái khác là Toriyama Sekien. Họa gia này nổi tiếng với tập 30 tranh yêu quái là "Gazu Hyakki Yakō". Người ta cho rằng khi sáng tác nên tác phẩm này, Sekien đã tham khảo "Hyakkai Zukan" của Sawaki hoặc những tác phẩm tương tự. 
 
 
Danh mục các tác phẩm 
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="gallery"><tbody>
<tr><td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 19px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Mikoshi-nyudo.jpg"><img alt="" height="107" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Suushi_Mikoshi-nyudo.jpg/120px-Suushi_Mikoshi-nyudo.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikoshi_Ny%C5%ABd%C5%8D&action=edit&redlink=1" title="Mikoshi Nyūdō (trang chưa được viết)">Mikoshi Nyūdō</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Shokera.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Suushi_Shokera.jpg/62px-Suushi_Shokera.jpg" width="62" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sh%C5%8Dkera&action=edit&redlink=1" title="Shōkera (trang chưa được viết)">Shōkera</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Hyosube.jpg"><img alt="" height="119" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Suushi_Hyosube.jpg/53px-Suushi_Hyosube.jpg" width="53" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hy%C5%8Dsube&action=edit&redlink=1" title="Hyōsube (trang chưa được viết)">Hyōsube</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Nure-onna.jpg"><img alt="" height="119" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Suuhi_Nure-onna.jpg/120px-Suuhi_Nure-onna.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nure_Onna&action=edit&redlink=1" title="Nure Onna (trang chưa được viết)">Nure Onna</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 31px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Kappa.jpg"><img alt="" height="84" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Suushi_Kappa.jpg/120px-Suushi_Kappa.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kappa" title="Kappa">Kappa</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 29px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Gagoze.jpg"><img alt="" height="88" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Suushi_Gagoze.jpg/120px-Suushi_Gagoze.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Gagoze&action=edit&redlink=1" title="Gagoze (trang chưa được viết)">Gagoze</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Nurarihyon.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Suuhi_Nurarihyon.jpg/104px-Suuhi_Nurarihyon.jpg" width="104" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nurari_Hyon&action=edit&redlink=1" title="Nurari Hyon (trang chưa được viết)">Nurari Hyon</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 38px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Kasha.jpg"><img alt="" height="69" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Suuhi_Kasha.jpg/120px-Suuhi_Kasha.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasha&action=edit&redlink=1" title="Kasha (trang chưa được viết)">Kasha</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Ubume.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Suuhi_Ubume.jpg/85px-Suuhi_Ubume.jpg" width="85" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ubume&action=edit&redlink=1" title="Ubume (trang chưa được viết)">Ubume</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Nuppeppo.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Suushi_Nuppeppo.jpg/94px-Suushi_Nuppeppo.jpg" width="94" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuppepp%C5%8D&action=edit&redlink=1" title="Nuppeppō (trang chưa được viết)">Nuppeppō</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 20px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Waira.jpg"><img alt="" height="105" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Suushi_Waira.jpg/120px-Suushi_Waira.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Waira&action=edit&redlink=1" title="Waira (trang chưa được viết)">Waira</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 35px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Otoroshi.jpg"><img alt="" height="75" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Suushi_Otoroshi.jpg/120px-Suushi_Otoroshi.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Otoroshi&action=edit&redlink=1" title="Otoroshi (trang chưa được viết)">Otoroshi</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 18px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Yama-biko.jpg"><img alt="" height="110" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Suushi_Yama-biko.jpg/120px-Suushi_Yama-biko.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Yamabiko&action=edit&redlink=1" title="Yamabiko (trang chưa được viết)">Yamabiko</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 20px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Nuribotoke.jpg"><img alt="" height="105" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Suushi_Nuribotoke.jpg/120px-Suushi_Nuribotoke.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuri_Botoke&action=edit&redlink=1" title="Nuri Botoke (trang chưa được viết)">Nuri Botoke</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 20px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Ouni.jpg"><img alt="" height="106" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Suushi_Ouni.jpg/120px-Suushi_Ouni.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Wauwau&action=edit&redlink=1" title="Wauwau (trang chưa được viết)">Wauwau</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Yume-no-seirei.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Suushi_Yume-no-seirei.jpg/102px-Suushi_Yume-no-seirei.jpg" width="102" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
Yume no Seirei</div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 30px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Yama-uba.jpg"><img alt="" height="86" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Suushi_Yama-uba.jpg/120px-Suushi_Yama-uba.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Yamauba&action=edit&redlink=1" title="Yamauba (trang chưa được viết)">Yamauba</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 31px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Inugami.jpg"><img alt="" height="83" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Suushi_Inugami.jpg/120px-Suushi_Inugami.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Inugami&action=edit&redlink=1" title="Inugami (trang chưa được viết)">Inugami</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 35px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Nukekubi.jpg"><img alt="" height="76" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Suushi_Nukekubi.jpg/120px-Suushi_Nukekubi.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Rokuro_Kubi&action=edit&redlink=1" title="Rokuro Kubi (trang chưa được viết)">Rokuro Kubi</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Yama-warau.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Suuhi_Yama-warau.jpg/113px-Suuhi_Yama-warau.jpg" width="113" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Yamawarawa" title="Yamawarawa">Yamawaro</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 28px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Uwan.jpg"><img alt="" height="90" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Suuhi_Uwan.jpg/120px-Suuhi_Uwan.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Uwan&action=edit&redlink=1" title="Uwan (trang chưa được viết)">Uwan</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 28px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Akakuchi.jpg"><img alt="" height="90" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Suushi_Akakuchi.jpg/120px-Suushi_Akakuchi.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Akakuchi&action=edit&redlink=1" title="Akakuchi (trang chưa được viết)">Akakuchi</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 43px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Ushioni.jpg"><img alt="" height="60" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Suuhi_Ushioni.jpg/120px-Suuhi_Ushioni.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ushi_Oni&action=edit&redlink=1" title="Ushi Oni (trang chưa được viết)">Ushi Oni</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mehitotsubou.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Mehitotsubou.jpg/98px-Mehitotsubou.jpg" width="98" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Hitotsume_Koz%C5%8D" title="Hitotsume Kozō">Mehitotsu bō</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Yurei.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Suushi_Yurei.jpg/74px-Suushi_Yurei.jpg" width="74" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Y%C5%ABrei&action=edit&redlink=1" title="Yūrei (trang chưa được viết)">Yūrei</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 27px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Furaribi.jpg"><img alt="" height="91" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Suushi_Furaribi.jpg/120px-Suushi_Furaribi.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Furaribi&action=edit&redlink=1" title="Furaribi (trang chưa được viết)">Furaribi</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Yuki-onna.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Suuhi_Yuki-onna.jpg/105px-Suuhi_Yuki-onna.jpg" width="105" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Yuki_Onna&action=edit&redlink=1" title="Yuki Onna (trang chưa được viết)">Yuki Onna</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Yako.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Suushi_Yako.jpg/115px-Suushi_Yako.jpg" width="115" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=D%C3%A3_h%E1%BB%93&action=edit&redlink=1" title="Dã hồ (trang chưa được viết)">Kori</a></div>
</div>
</td> </tr>
<tr> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 13px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suuhi_Nekomata.jpg"><img alt="" height="120" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Suuhi_Nekomata.jpg/101px-Suuhi_Nekomata.jpg" width="101" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nekomata" title="Nekomata">Nekomata</a></div>
</div>
</td> <td><div class="gallerybox" style="width: 155px;">
<div class="thumb" style="padding: 41px 0pt; width: 150px;">
<div style="margin-left: auto; margin-right: auto; width: 120px;">
<a class="image" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Suushi_Kamikiri.jpg"><img alt="" height="64" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Suushi_Kamikiri.jpg/120px-Suushi_Kamikiri.jpg" width="120" /></a></div>
</div>
<div class="gallerytext">
<a class="new" href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamikiri&action=edit&redlink=1" title="Kamikiri (trang chưa được viết)">Kamikiri</a></div>
</div>
</td></tr>
</tbody></table>

Quái vật Nhật Bản: bách quái đồ quyển

Giới thiệu tập tranh Hyakkai Zukan Hyakkai Zukan (ja:百怪図巻: bách quái đồ quyển) là tập tranh cuộn về chủ đề yêu quái của họa sĩ Sawaki Sū...

Đọc thêm »

Các kiểu mã hóa thường gặp

Thuật ngữ "mã hóa" chắc không còn xa lạ với dân công nghệ, đặc biệt là đối với giới gamer. Thuật ngữ này chỉ phương pháp biểu ký hay thuật toán dùng để che giấu nội dung dữ liệu để người thứ ba không biết được, trong thông tín hay dữ liệu máy tính. Bài này tập trung giới thiệu các phương pháp mã hóa thường gặp trong dữ liệu máy tính (game), và là cơn đau đầu đối với dân hack/dịch game. I. Nén dữ liệu Nén giữ liệu là phương pháp, thuật toán bảo đảm thông tin nguồn không bị mất đi mà lại giảm được lượng thông tin. Do dữ liệu nguồn và dữ liệu đích khác nhau nên đây cũng được coi là một dạng "mã hóa". Có hai kiểu nén dữ liệu là kiểu có thể truy ngược (lossles) và kiểu không thể truy ngược. Kiểu nén dữ liệu không thể truy ngược thường được áp dụng để nén dữ liệu video, hình ảnh, âm thanh chạy trên PC và dữ liệu đích có sự mất mát so với dữ liệu nguồn. Kiểu nén dữ liệu có thể truy ngược được dùng nhiều để nén hội thoại, hình ảnh, video hay âm thanh trong game. Các kiểu nén có thể truy ngược thường gặp trong game là RLE, Huffman và LZZ. II. Code ký tự Code ký tự (encoding) là phương pháp dùng byte để biểu hiện từng ký tự trong bản chữ cái của các ngôn ngữ. Chẳng hạn, theo code ký tự ASCII (tiêu chuẩn Mỹ quốc) thì chữ Z (viết hoa) ứng với byte $5A. Khi gặp $5A trong dữ liệu thì CPU sẽ in chữ "Z" ra màn hình, và khi gõ "Z" trên bàn phím thì $5A được ghi vào bộ nhớ. Vấn đề thực tế nảy sinh là mỗi quốc gia lại có những kiểu văn tự khác nhau, cho nên có nhiều hệ thống code ký tự khác nhau. Chẳng hạn, theo tiêu chuẩn Shift-Jis thì chữ "Z" trong bản Hán tự chiếm 2 byte là $8269, còn theo tiêu chuẩn EUC là $A3DA. Đến đây ta hiểu được vì sao các máy tính cũ có thể hiển thị được ký tự của ngôn ngữ này nhưng lại hiện ô vuông (không hiển thị được) khi hiển thị ký tự của ngôn ngữ nọ. Ngay cả trong hệ thống Unicode, các kiểu encoding khác nhau cũng cho các giá trị byte khác nhau đối với cùng một ký tự. Chẳng hạn, theo lối encoding Unicode UTF-7 thì chữ "á" chiếm 5 byte là $2B414F452D, còn theo lối Unicode UTF-8 thì ký tự này chiếm 2 byte là $C3A1. <img alt="[IMG]" class="bbCodeImage LbImage" data-url="http://i.imgur.com/oFnkwsn.png" src="http://i.imgur.com/oFnkwsn.png" style="border: 0px; font-family: verdana, sans-serif; line-height: 18.6667px; max-width: 100%;" /> Có thể đọc nội dung của file text này dễ dàng bởi nó dùng chuẩn ASCII phổ biến Các game console thế hệ mới như PS3, PS4 hay game PC đa phần lối encoding tiêu chuẩn như ASCII, Shift-JIS hay EUC. Còn các game console thế hệ cũ đa phần không theo các chuẩn này, chẳng hạn chữ "Z" có thể là một byte nào đó khác $5A. Đây có thể xem là một kiểu "mã hóa" đơn giản. Và đôi khi, chúng ta cũng gặp những kiểu mã hóa phức tạp hơn bằng cách cộng hay trừ giá trị thật của byte với một giá trị nào đó. Chẳng hạn, cụm từ "I LOVE YOU" có thể được mã hóa thành "J MPWF ZPV" hay "H KNUD XNT" trước khi được CPU giải mã theo đúng giá trị thật của nó. Trong ví dụ trên, giá trị thực của dữ liệu được che đậy bằng cách cộng/trừ với 1 đơn vị. Trong thực tế thì người ta thường dùng những cách mã hóa phức tạp hơn như đề cập dưới đây. III. Phép thao túng bit Ta đều biết, đơn vị thông tin nhỏ nhất là bit, và 1 byte có 8 bit. Phép thao túng bit là các phương pháp luận lý làm thay đổi các bit trong byte, từ đó làm thay đổi giá trị thật của byte, khiến dữ liệu bị biến dạng so với nguyên thủy. Các phép luận lý này bao gồm AND, OR, XOR, NOT và các phép dịch chuyển bit. Ở đây đề ra ví dụ về phép luận lý AND. Phép AND cho ra kết quả 1 khi cả 2 toán hạng đều chứa 1 ở cùng vị trí. 3D AND 12 = 10 Thử phân tích ví dụ trên ở cấp độ bit 3D = 00111101 AND 12 = 00010010 Được kết quả 10 = 00010000 Rõ ràng, trong dữ liệu nguồn, byte gốc có giá trị $3D sau khi được AND với $12 (đeo lớp mặt nạ) thì $3D biến thành $10 trong dữ liệu đích. Còn trong các phép dịch chuyển bit, từng đơn vị bit được di chuyển sang trái hoặc phải theo số lần được định trước. Chẳng hạn 10 dời sang trái 1 lần: $10 Lsh (Left shift) 1 = $20 Phân tích ví dụ trên ở cấp độ bit 10 = 00010000 Dời sang trái 1 lần, được 20 = 00100000 Để ý, số 1 trong 10 nằm ở vị trí thứ 4 từ trái sang, và khi dời sang trái thì nó nằm ở vị trí thứ 3. Việc này khiến giá trị của byte tăng gấp đôi. Tương tự, với phép dịch chuyển bit sang phải thì giá trị của byte giảm còn một nửa khi số 1 từ vị trí thứ 4 chuyển sang vị trí thứ 5. 00010000--> 00001000 = 8. Chú ý: 10 (thập lục phân) = 16 (thập phân) nên một nửa của nó là 8. Các phép luận lý này được áp dụng để che đậy giá trị thuật của chuỗi dữ liệu. Chẳng hạn, chuỗi "I LOVE YOU" trong game dùng mã ASCII có giá trị 49 20 4C 4F 56 45 20 59 4F 55 (Không tính giá trị khoảng trắng) Nhưng khi XOR chuỗi trên với giá trị $01 thì được kết quả $20000001. Như vậy, khi thực hiện phép luận lý trên thì giá trị và độ dài của dữ liệu gốc bị thay đổi hoàn toàn, khiến cho việc tìm kiếm khó khăn hơn. Việc này nhằm chống lại việc hack/dịch dữ liệu trong game. Vandal Hearts trên PSX là một trong số những game áp dụng phương pháp này. Chẳng hạn, các giá trị $4F trong dữ liệu hội thoại được luận lý, trở thành giá $5A. Còn trong Valkyrie Profile, mỗi một đoại thoại lại được luận lý với những chuỗi giá trị khác nhau, chẳng hạn $4F trong đoạn 1 được AND với $FE và trở thành $4E, trong khi $4F trong đoạn 2 được OR với $12 và trở thành $5F, $4F trong đoạn 3 được XOR với $AB và trở thành $E4,.... Việc này khiến dữ liệu được che giấu kỹ hơn, khó bị dò ra hơn. Trên đây là những phương pháp mã hóa thường gặp nhất trong game. Cách mã hóa hữu hiệu nhất khi thực hiện luận lý chuỗi giá trị gốc với một hay một chuỗi giá trị biến thiên trong RAM. Vì giá trị trong RAM thay đổi mỗi lần mỗi khác, nên khi thực hiện luận lý với nó cho giá trị gốc thì giá trị gốc sẽ thay đổi mỗi lần mỗi khác nhau.

Các kiểu mã hóa thường gặp

Thuật ngữ "mã hóa" chắc không còn xa lạ với dân công nghệ, đặc biệt là đối với giới gamer. Thuật ngữ này chỉ phương pháp biểu ký h...

Đọc thêm »

[Game]Dịch thuật Captain Tsubasa 3 (2/2)

Đọc bản pdf tại đây (<a href="http://www.mediafire.com/download/qldplij46ccuvv9/Tsubasa_3_Tutorial.pdf">click</a>) 
 
V. Sửa font 
 
 
Sau khi xuất text, ta có thể tiến hành dịch luôn. Nhưng có chèn bản dịch vào game thì cũng chưa thể xem là hoàn thành, vì còn rất nhiều việc phải làm. Một trong số đó là sửa bộ font. Bởi lẽ font chữ lúc này đang là chữ Nhật, cần phải sửa lại thành font La Tinh để hiển thị tiếng Việt. 
 
Có khá nhiều phần mềm dành cho dân dịch game, có thể sửa được font chữ. Yy-char là một trong những phần mềm cho phép chỉnh sửa font chữ và hình ảnh trong game SNES. 
 
Font chữ cho máy SNES thuộc loại 1bpp (1 bit per pixel/1 bit plane, mỗi 1 bit thể hiện 1 điểm ảnh) hoặc 2bpp. Captain Tsubasa III dùng font 1bpp, tức font đơn sắc và không có đổ bóng. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/2J6FQLO.png" /> 
 
Về kích thước, font chữ game SNES chỉ thuộc một trong các kiểu sau: 
1. 8x8 pixel 
2. 8x16 pixel 
3. 16x16 pixel 
4. Độ rộng thay đổi theo từng chữ 
 
Đối với Captain Tsubasa III, game này dùng kiểu 8x8 pixel. Mỗi một chữ cái nằm gọn trong khung với kích thước 8x8 điểm ảnh. Ta có thể vẽ các chữ cái La Tinh dễ dàng trong ô vuông 64 pixel này, nhưng dường như không thể vẽ thêm dấu tiếng Việt, nhất là cái chữ có dấu mũ như â, ô, ê. Cách giải quyết vấn đề này sẽ bàn ở phần sau. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/EqzEook.png" /> 
 
 
Sau khi chỉnh sửa font chữ, dễ dàng nhận thấy rằng dù font đã được thay đổi nhưng trật tự của các chữ cái vẫn còn là của tiếng Nhật, và hiện tượng này được gọi là "tiếng mọi". 
 
VI. Phân tích cơ chế bỏ dấu 
 
Sau khi đã sửa bộ font và dump text, về cơ bản thì đã có thể tiến hành dịch. Nhưng trước đó cần phải giải quyết vấn đề dấu tiếng Việt như đã chỉ ra trước đó. Ta biết, Tsubasa 3 dùng font 8x8 pixel cho mỗi chữ và rất khó, nếu không muốn nói là không thể, vẽ thêm các dấu sắc, huyền, hỏi ngã, mũ, mốc,.... phía trên đầu các nguyên âm. 
Chả lẽ bó tay....? 
Thử quan sát, thấy trong tiếng Nhật, có dấu trọc âm (゛) và bán trọc âm (゜) đó. Các dấu này cũng nằm ngay bên trên chữ cái tiếng Nhật. Vậy chỉ cần áp dụng, biến 2 dấu này thành dấu tiếng Việt là được. Chẳng hạn như chữ S xuất hiện trên đầu chữ kana dưới đây. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/kSJkGvE.png" /> 
 
Nhưng gốc gác nó vốn chỉ có 2 dấu, trong khi tiếng Việt thì nhiều hơn (sắc, huyền, hỏi ngã, mũ, mốc, sắc mũ, huyền mũ, hỏi mũ, ngã mũ, sắc móc, huyền móc, hỏi móc, ngả móc) thì phải làm sao? 
 
Tới đây phải dùng tới kiến thức Assembly để giải quyết, vì các thủ thuật hack rom thông thường không làm gì được. 
 
1. Tìm một đoạn text có chứa chữ cái mang dấu trọc âm hay bán trọc âm. Xác suất xuất hiện của dấu trọc âm trong tiếng Nhật khoảng 80% trong một văn bản bình thường. 
2. Xác định địa chỉ của chữ mang dấu trọc âm/bán trọc âm đó. 
3. Chuyển đổi địa chỉ của dấu trọc âm đó sang địa chỉ SNES. Vì Tsubasa 3 là Lorom nên địa chỉ $00 mà ta thấy trong hex editor tương đương với $8000 trong bộ nhớ SNES. Có thể dùng Lunar Address để chuyển đổi. 
4. Đặt Read break point địa chỉ đó trong debugger. Khi game đọc tới địa chỉ để hiển thị chữ cái đó thì nó sẽ dừng, click liên tục vào Step Into để đi vào khối code xử lý đó. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/Dj2Mplg.png" /> 
 
 
 
Nhìn hình trên, ta thấy 9B và 9C là giá trị của 2 dấu trọc âm, bán trọc âm trong game. Khi thay bằng giá trị khác vào đoạn code này thì game sẽ hiển thị chữ cái có giá trị mà ta thay lên đầu của chữ Kana. Chẳng hạn, trong hình trên, tôi thay LDY #$9C (9C là giá trị của dấu bán trọc âm) tại dòng lệnh $0085DC bằng LDY #$93 (93 là giá trị của chữ S) thì dấu bán trọc âm xuất hiện trên đầu chữ ハ đã biến thành chữ S. 
Tuy cơ chế đã có sẵn, nhưng mới chỉ có 2 dấu, trong khi tiếng Việt cần tới 14 dấu xuất hiện trên đầu. Do vậy ta cần viết thêm dựa trên cơ chế có sẵn. 
Và để viết được thì đầu tiên cần hiểu rõ cơ chế bỏ dấu lên đầu chữ của game.  
 
Dùng debugger, đặt read breakpoint cho địa chỉ của một chữ cái bất kỳ như đã nói bên trên, và debugger sẽ dừng lại ngay khi đọc được code xử lý chữ cái đó. Ví dụ dưới đây là trường hợp chữ cái không có dấu dakuten hay handakuten, giá trị nằm trong khoảng 00 ~ 9F. 
 
Đoạn code (routine) này bắt đầu ở $85CA và được viết lại như sau: 
 
tại 85CA: php ; lưu giữ giá trị của register P vào stack, để dùng lại sau 
tại 85CB: sep #$30 
tại 85CD: ldy #$00 ; tải giá trị 00 vào register y. 00 là không thể hiện dấu gì 
tại 85CF: cmp $a0 ; so sánh giá trị hiện tại của A với A0 
tại 85D1: bcc $28 [$85fb] ; nhảy tới địa chỉ $85fb nếu carry = 0, nói cách khác là nếu giá trị trong A nhỏ hơn A0 thì nhảy tới $85FB 
tại 85FB: PLP ; lấy lại giá trị của P được lưu trữ trong stack 
tại 85FC: RTL ; kết thúc routine 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/ecj7FfJ.png" /> 
 
Nhìn vào đây, có thể thấy giá trị của A (tức là chữ cái mà A đang đọc) nhỏ hơn A0 nên bộ xử lý mới nhảy tới 85FB và kết thúc với Y = 00, tức không vẽ thứ gì lên đầu chữ cái đứng trước nó. 
 
Giờ thử đặt read break point tại địa chỉ của một chữ kana với dấu handakuten (゜) trên đầu. Khi game đọc tới chữ này thì nó sẽ dừng và cho biết những thông tin tương tự. 
 
 
$00/85CA 08 PHP ; lưu trữ giá trị của Status register 
$00/85CB E2 30 SEP #$30 ; chuyển Register A, X, Y về chế độ 8 bit 
$00/85CD A0 00 LDY #$00 ; tải giá trị 0 vào Y 
$00/85CF C9 A0 CMP #$A0 ; so sánh A với A0  
$00/85D1 90 28 BCC $28 [$85FB] ; nếu A nhỏ hơn A0, nhảy tới 85FB 
$00/85D3 A0 9B LDY #$9B ; tải giá trị 9B vào Y  
$00/85D5 C9 C8 CMP #$C8 ; so sánh A với C8  
$00/85D7 90 0C BCC $0C [$85E5] ; nếu A nhỏ hơn, nhảy tới 85E5 
$00/85D9 A0 9C LDY #$9C ; tải giá trị 9C vào Y 
$00/85DB E9 AE SBC #$AE ; trừ A cho AE  
$00/85DD C9 1F CMP #$1F ; so sánh kết quả cho 1F  
$00/85DF 90 1A BCC $1A [$85FB] ; nếu kết quả nhỏ hơn, nhảy tới 85FB 
$00/85E1 E9 05 SBC #$05 ; trừ kết quả cho 05  
$00/85E3 B0 13 BCS $13 [$85F8] ; nếu kết quả >05, nhảy tới 85F8 
 
$00/85F8 18 CLC reset carry về 0 
$00/85F9 69 40 ADC #$40 A + 40 
$00/85FB 28 PLP  
$00/85FC 6B RTL ; kết thúc routine 
 
Giả sử, đặt 
 
$85FB = label1 
$85E5 = label2 
$85F8 = label3 
 
thì đoạn trên viết lại là 
 
$00/85CA 08 PHP  
$00/85CB E2 30 SEP #$30  
$00/85CD A0 00 LDY #$00  
$00/85CF C9 A0 CMP #$A0  
$00/85D1 90 28 BCC label1 
$00/85D3 A0 9B LDY #$9B  
$00/85D5 C9 C8 CMP #$C8  
$00/85D7 90 0C BCC label2 
$00/85D9 A0 9C LDY #$9C  
$00/85DB E9 AE SBC #$AE  
$00/85DD C9 1F CMP #$1F  
$00/85DF 90 1A BCC label1 
$00/85E1 E9 05 SBC #$05  
$00/85E3 B0 13 BCS label3  
 
 
Label 1: 
PLP 
RTL 
 
Đoạn này chỉ có chức năng kết thúc routine, không làm gì hơn. 
 
Label 2: đoạn hiển thị dấu dakuten trên đầu chữ. 
 
Label 3: 
 
CLC 
ADC #$40 
PLP 
RTL 
 
Đoạn này cộng giá trị của A với $40 và kết thúc routine. 
Nhìn vào table, lấy giá trị của một chữ Hiragana bất kỳ và cộng với 40, ta sẽ được giá trị của chữ Katakana tương ứng. 
Vd:  
0A=こ (ko, Hiragana) 
4A=コ (ko, Katakana) 
 
Vậy đoạn code này có tác dụng chuyển đổi chữ Hiragana thành Katakana. 
 
Vậy, toàn bộ routine trên có thể diễn dịch như sau: 
 
- Tải 00 vào Y (không dấu gì cả) 
- So sánh A với A0 (từ A0 trở về sau là chữ có dấu ゛ hoặc ゜) 
- Nếu A nhỏ hơn A0, nhảy tới label 1 (kết thúc routine, chữ vẫn không có dấu) 
- Tải 9B vào Y (9B=゛, tức giờ chữ đã có dấu ゛) 
- So sánh A với C8 (từ C8 về sau là chữ mang dấu ゜) 
- Nếu A nhỏ hơn C8, nhảy tới routine 2 (mang dấu ゛) 
- A lớn hơn hoặc bằng C8, tải Y với 9C (9C=゜, tức giờ đã có dấu ゜) 
- Lấy A trừ AE  
- So sánh với 1F 
- Nếu kết quả nhở hơn 1F, nhảy tới label1: kết thúc routine 
- Trừ tiếp kết quả cho 05 
- Nếu kết quả lớn hơn 05, nhảy tới label 3: biến Hiragana thành Katakana, giờ đã mang dấu ゜ và kết thúc routine. 
 
Lấy ví dụ: 
CD=パ, khi A đọc tới giá trị này thì đầu tiên nó: 
 
- Vẽ chữ ハ mà không có dấu gì (Y = 00) 
- So sánh A (CD) với A0 
- Vì CD > A0 nên tiếp tục: vẽ thêm dấu ゛ (Y = 9B) vào, thành ra バ 
- So sánh A với C8 
- Vì CD > C8 nên tiếp tục: vẽ dấu ゜ (Y = 9C), thành ra パ 
- Lấy A trừ cho AE: CD-AE=1F 
- So sánh kết quả với 1F 
- Vì kết quả không nhỏ hơn 1F nên tiếp tục: trừ kết quả này cho 05: 1F-05=1A (1A=は) 
- Nhảy tới label 3: cộng A với 40: 1A + 40 = 5A = ハ, lúc này vẫn còn mang dấu ゜ (Y=9C) nên kết quả thể hiện là パ. 
 
VII. Viết routine bỏ dấu tiếng Việt 
 
Sau khi phân tích routine bỏ dấu nguyên bản của game ở phần trước, ta thấy game dùng register A để đọc giá trị của ký tự, và register Y để đọc giá trị của con dấu. Ở đây ta áp dụng cùng nguyên tắc này để viết cơ chế bỏ thêm các dấu cho nguyên âm. Có nhiều cách bỏ dấu. Dưới đây là 2 ví dụ. 
 
Cách 1: 
 
 
 
org $85CA ;bắt đầu viết code tại $85CA 
 
jml $201234 ;nhảy tới vị trí trống 
org $201234 ;bắt đầu viết code tại vị trí mới 
php ;như cũ 
sep #$30 ;như cũ 
ldy #$00 ;như cũ, tải "không dấu" vào Y 
cmp #$90 ;so sánh A với $90 (giá trị của nguyên âm 1 có dấu 1, chẳng hạn "á") 
beq label_sắc ; nếu A = $90, nhảy tới label bỏ dấu sắc 
cmp #$91 ;so sánh A với $91 (giá trị của nguyên âm 1 có dấu 2, chẳng hạn "à") 
beq label_huyền ; nếu A = $91, nhảy tới label bỏ dấu huyền 
cmp #$92 ;so sánh A với $92 (giá trị của nguyên âm 1 có dấu 3, chẳng hạn "ả") 
beq label_hỏi ; nếu A = $92, nhảy tới label bỏ dấu hỏi 
cmp #$93 ;so sánh A với $93 (giá trị của nguyên âm 1 có dấu 4, chẳng hạn "ã") 
beq label_ngã ; nếu A = $93, nhảy tới label bỏ dấu ngã 
cmp #$94 ;so sánh A với $94 (giá trị của nguyên âm 2 có dấu 1, chẳng hạn "é") 
beq label_sắc ; nếu A = $94, nhảy tới label bỏ dấu sắc 
cmp #$95 ;so sánh A với $95 (giá trị của nguyên âm 2 có dấu 2, chẳng hạn "è") 
 
........ 
plp ;như nguyên bản 
rtl ; kết thúc routine 
 
Tương tự, viết hết các trường hợp kết hợp các nguyên âm và các dấu tiếng Việt. Cuối đoạn code, đừng quên định nghĩa các label. 
 
 
 
label_sắc: 
ldy #$70 ; tải giá trị $70 vào Y. Ở đây $70 là giá trị của tile có dấu sắc 
jml $0085e5 ; nhảy tới vị trí thực hiện lệnh bỏ dấu lên đầu nguyên âm như nguyên bản 
 
label_huyền: 
ldy #$71 ; tải giá trị $71 vào Y. Ở đây $71 là giá trị của tile có dấu huyền 
jml $0085e5 ; nhảy tới vị trí thực hiện lệnh bỏ dấu lên đầu nguyên âm như nguyên bản 
 
label_hỏi: 
ldy #$72 ; tải giá trị $72 vào Y. Ở đây $72 là giá trị của tile có dấu hỏi 
jml $0085e5 ; nhảy tới vị trí thực hiện lệnh bỏ dấu lên đầu nguyên âm như nguyên bản 
 
label_ngã: 
ldy #$73 ; tải giá trị $73 vào Y. Ở đây $73 là giá trị của tile có dấu ngã 
jml $0085e5 ; nhảy tới vị trí thực hiện lệnh bỏ dấu lên đầu nguyên âm như nguyên bản 
 
Với cách này, bình thường game sẽ bỏ dấu "không có gì" (không dấu, Y=00) vào các giá trị của A khác với 90, 91, 92,.... Trong đó, ta gán 90=á, 91=à, 92=ả,... 
Còn nếu giá trị của A=90, thì game sẽ bỏ dấu sắc (ở đây gán Y=71) lên đầu chữ cái đứng trước, và tương tự với các dấu còn lại. CMP (CoMPare A) là lệnh so sánh giá trị của A với một giá trị khác. BEQ (Branch if EQual) là lệnh phân nhánh nếu giá trị so sánh trước đó = 0. 
 
Lưu ý: cách này sử dụng nhiều câu lệnh BEQ, trong khi lệnh phân nhánh chỉ có hiệu lực trong khoảng 256 byte kể từ vị trí lệnh. Tức game chỉ cho phân nhánh (nhảy tới vị trí) trong phạm vi 256 byte, nếu code dài quá khoảng này thì sẽ báo lỗi. 
 
 
Cách 2: 
 
 
org $85CA ;bắt đầu viết code tại $85CA 
jml $201234 ;nhảy tới vị trí trống 
org $201234 ;bắt đầu viết code tại vị trí mới 
PHP ; như cũ, lưu giá trị của register P vào stack 
pha ;lưu giá trị của A vào stack 
SEP #$30 ;như cũ 
tax ;chuyển giá trị của A cho X 
lda table,x ;tải giá trị tại địa chỉ của table + giá trị của X vào A 
tay ;chuyển giá trị của A cho Y 
pla ;lấy lại giá trị của A lúc nãy cất giữ trong stack 
plp ;lấy lại giá trị của P lúc nãy cất giữ trong stack 
rtl ; kết thúc routine 
 
table: 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $28 
db $00, $00, $00, $00, $00, $28, $29, $2a, $2b, $00, $32, $00, $2a, $28, $29, $2a 
db $2b, $2c, $2d, $2e, $2f, $30, $2c, $40, $41, $42, $43, $44, $40, $28, $29, $2a 
db $2b, $2c, $2d, $2e, $2f, $30, $2c, $28, $29, $2a, $2b, $28, $29, $2a, $2b, $2c 
db $2d, $2e, $2f, $30, $2c, $28, $29, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $2b, $28, $29 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00 
db $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $00, $2a, $2b, $00, $00, $00 
 
db là lệnh chèn byte. Trong label mang tên "table" bên trên, ta chèn một loạt byte có giá trị lần lượt: 00, 00, 00,....2B, 2C, 2D,.... 
 
Giải thích:  
1. TAX chuyển giá trị của register A sang register X. Khi A đọc đến ký tự nào thì nó chuyển giá trị của ký tự đó cho X. 
2. LDA table,x tải giá trị tại địa chỉ của label mang tên "table", cộng với giá trị của register X vào trong A.  
3. TAY chuyển giá trị mới của A vào Y. 
 
Như vậy, giả sử ban đầu A=03, thì PHA lưu giữ giá trị này vào vùng nhớ gọi là stack. 
Tiếp theo, nếu TAX khiến X lúc này có giá trị = 03. 
Tiếp đó, LDA table,X tải giá trị tại địa chỉ tương đối của label "table" + giá trị của X. Chẳng hạn, nếu table nằm tại địa chỉ $206789 thì LDA table,X sẽ tải giá trị tại địa chỉ $206789 + $03= $20678C. Tại đây có giá trị 00 nên A lúc này sẽ mang giá trị 00 (nhìn vào bảng table).  
Kế đến, TAY chuyển giá trị 00 cho Y. Lúc này Y mang giá trị 00, tức không dấu. 
PLA lấy lại giá trị 03 đã lưu trữ trước đó cho A. 
Như vậy, đoạn code này cho thấy nếu A=03 (giá trị một ký tự nào đó) thì Y=00 và sẽ không có dấu nào được vẽ lên trên ký tự đó. 
 
Giả sử A=4F, thì PHA lưu giá trị này (4F) vào vùng nhớ gọi là stack. 
Tiếp theo, nếu TAX khiến X lúc này có giá trị = 4F. 
Tiếp đó, LDA table,X tải giá trị tại địa chỉ tương đối của label "table" + giá trị của X. Chẳng hạn, nếu table nằm tại địa chỉ $206789 thì LDA table,X sẽ tải giá trị tại địa chỉ $206789 + $4F= $2067D8. Tại đây có giá trị 00 nên A lúc này sẽ mang giá trị 2A (nhìn vào bảng table). 
Kế đến, TAY chuyển giá trị 2A cho Y. Lúc này Y mang giá trị 2A, tức có dấu (dấu gì thì tùy ta vẽ tại tile 2A). 
PLA lấy lại giá trị 4F đã lưu trữ trước đó cho A.  
 
Như vậy, đoạn code này cho thấy nếu A=4f (giá trị một ký tự nào đó) thì Y=2A và sẽ vẽ lên trên ký tự đó con dấu có giá trị 2A. 
 
Kết quả bỏ dấu cho hình như dưới đây. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/xlpONE5.png" /> 
 
Còn đây là hình ảnh sau khi chỉnh lại trật tự câu chữ. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/1YthkXK.png" /> 
 
 
VIII. Kết 
 
Sau khi đã sửa font chữ và giải quyết vấn đề dấu tiếng Việt, ta có thể ung dung đến phần dịch thuật số text đã dump trước đó.  
 
<img alt="[IMG]" height="295" src="http://i.imgur.com/ZC0uVUz.png" width="640" /> 
 
Tới đây coi như đã giải quyết xong 70% số việc cần làm. Vì sao chỉ mới có 70%? Vì trong quá trình dịch sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề cần giải quyết, chẳng hạn như giới hạn không gian trống, chữ lệch hàng, mất phần hiển thị dấu,... 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/cFXLioR.png" /> 
 
Những vấn đề này không thể giải quyết bằng các thủ thuật thông thường, mà cần phải dùng đến kiến thức về Assembly. Một trong những vấn đề thường gặp nhất chính là không gian trống. Phần text hội thoại thường nằm trong một không gian hạn hẹp giữa code game như sau: 
 
<code 1><text hội thoại><code 2> 
 
Vì tiếng Nhật có tính cô đọng hơn các ngôn ngữ khác trong cả ngữ nghĩa lẫn các biểu thị ra con chữ, cùng một âm tiết thì tiếng Nhật chỉ dùng một chữ cái, còn các ngôn ngữ khác dùng nhiều chữ cái. 
Chẳng hạn: âm "ka" (2 ký tự) được biểu thị bằng 1 ký tự か trong tiếng Nhật. Vì lý do này mà các bản dịch thường dài hơn bản gốc. Nếu phần text dịch dài hơn thì sẽ ghi đè lên phần code khác trong game, khiến hư hỏng Rom. Để giải quyết việc này thì phải can thiệp vào phần code điều khiển hội thoại. 
Thử phân tích một ví dụ với khối text thể hiện tên giải đấu. Khối này bắt đầu tại $255FC cho pointer và $25628 cho phần text. Khối text này nằm trong không gian chỉ có vài trăm byte nên sẽ không đủ cho phần dịch thuật. Lúc này ta cần chuyển text ra vùng không gian trống khác, chẳng hạn vùng trống sau khi mở rộng Rom bằng công cụ Lunar Expand. 
 
Giống như ở phần bỏ dấu, cách giải quyết vấn đề nằm ở kết quả debug. Chỉ có thông qua debug ta mới biết chính xác CPU xử lý cái gì, ra sao và từ đó mới đề ra được giải pháp. 
Đầu tiên, đổi các địa chỉ trên sang địa chỉ Snes. $255FC = $04:D5FC, $25628 = $04:D628. 
Đặt một read break point tại $04:D5FC, chơi đến khi vào đến màn hình hiển thị trên trận đấu. Lúc này CPU sẽ ngừng xử lý khi đến địa chỉ ta chỉ định, click vào "Step Into" để bám sát các lệnh CPU sẽ thực hiện. 
 
<img alt="[IMG]" src="http://i.imgur.com/7l1BjlT.png" /> 
 
$02/E8DD B1 19       LDA ($19),y[$04:D5FC]   A:D500 X:004A Y:0000 P:envmXdIZc 
 
$02/E8DF 85 19       STA $19    [$00:1819]   A:D628 X:004A Y:0000 P:eNvmXdIzc 
$02/E8E1 A0 00       LDY #$00                A:D628 X:004A Y:0000 P:eNvmXdIzc 
$02/E8E3 E2 20       SEP #$20                A:D628 X:004A Y:0000 P:envmXdIZc 
$02/E8E5 B1 19       LDA ($19),y[$04:D628]   A:D628 X:004A Y:0000 P:envMXdIZc 
$02/E8E7 C9 FC       CMP #$FC                A:D600 X:004A Y:0000 P:envMXdIZc 
$02/E8E9 F0 10       BEQ $10    [$E8FB]      A:D600 X:004A Y:0000 P:envMXdIzc 
Từ kết quả này thì hiểu được: 
 
1. Game đọc pointer 2 byte từ vị trí $D5FC trong bank 04 
2. Chứa giá trị của pointer đó vào $1819 trong Ram ($19 + giá trị của DP Register lúc này là 1800) 
3. Reset Register Y về 0 
4. Set Register A về chế độ 8 bit, để A chỉ đọc được 1 byte 
5. Đọc giá trị tại $1819 + giá trị của Y, tức $D628 trong bank 04 vào trong A --> hiển thị chuỗi text tại $04D628 ra màn hình 
6. So sánh A với FC (mã kết thúc chuỗi text) 
7. Nếu A = FC thì nhảy tới $E8FB, xử lý kết thúc câu 
8. Các xử lý khác 
 
 
Có rất nhiều cách giải quyết vấn đề từ kết quả này. Một trong những cách đơn giản là biến dòng LDA ($19),y vốn đang đọc dữ liệu tại bank 04 sang đọc tại bank khác. 
Giả dụ, ta muốn viết đoạn text này vào $105628 thay vì $25628 như nguyên bản. $105628 tức là $5628 tại bank 20 ($205628). Có thể viết đơn giản như sau: 
 
 
 
 
org $02e8e5  ; bắt đầu ghi code tại $02E8E5 
    jml $20e8e5      ; chuyển khối code tại $02E8E5 sang $20E8E5 
   
org $20e8e5  ; bắt đầu ghi code tại $20E8E5 
    phb         ; lưu giữ bank hiện tại (04) 
    lda #$20   ; tải $20 vào A 
    pha        ; lưu giữ A hiện tại ($20) 
    plb        ; kéo giá trị của A ($20) vào bank 
    lda ($19),y ; đọc giá trị tại bank (20) + $1819 + Y 
    plb  ;  lấy lại giá trị bank cũ (04) 
    CMP #$FC   ; so sánh A với $FC 
    BEQ label   ; nếu bằng $FC, nhảy tới label 
    INY         ; tăng Y lên 1 
    PHY        ; lưu giữ Y 
    jml $02E8ED   ; về địa chỉ trong khối code cũ 
 
label: 
    jml $02E8FB 
 
Ngoài ra còn nhiều cách khác để giải quyết cùng một vấn đề. Song, tất cả đều dùng đến kiến thức Asm. Vì vậy, việc học hỏi về Assembly của một hệ CPU là điều cần thiết và rất quan trọng trong việc hack/dịch game hệ đó, nếu muốn làm một cách bài bản. Tất nhiên, trong nhiều trường hợp thì các thủ thuật dịch game thông thường như lập table, dump text, chèn text,... đều có thể thực hiện mà không cần đến kiến thức Asm. Nhưng để giải quyết được hết thảy mọi vấn đề nảy sinh, một cách triệt để, thì cần phải dùng đến Asm.

[Game]Dịch thuật Captain Tsubasa 3 (2/2)

Đọc bản pdf tại đây ( click ) V. Sửa font Sau khi xuất text, ta có thể tiến hành dịch luôn. Nhưng có chèn bản dịch vào game thì cũng ch...

Đọc thêm »

Subscribe to: Posts ( Atom )