Gokuraku Shujō (極楽衆鳥)

Quy linh cao

<img height="480" src="https://i.imgur.com/yBCqni0.jpg" width="640" /> 
 
Một trong những cái thú trong ngày hè nóng bức là nhâm nhi bát Quy linh cao. 
Vì vậy mà chẳng mấy chốc, phố xá tràn ngập các hàng quán Quy linh cao, thể hiện rõ nét tính "bắt chước" trong cung cách làm ăn của người Việt ta. Âu cũng là vì người vô công rỗi nghề nhiều quá, lại thêm đức tính "năng động" mà thành ra vậy. 
Quay trở lại chủ đề chính, Quy linh cao là một loại tráng miệng mang dược tính trong ẩm thực quyển Trung Hoa, Đài Loan và được tạo thành từ các vị thuốc như giáp bụng con rùa, Thổ phục linh,...  
"Quy linh cao" là âm Hán Việt của chữ Hán là 亀苓膏, bính âm đọc là "guīlínggāo" và âm Hán Nhật đọc là "Kireikō". 
Quy linh cao cũng là một món ăn chơi phổ biến ở Nhật, được biết đến với cái tên "thạch rùa" (亀ゼリー, Kame jelly). 
 
Đây là món ăn truyền thống dựa trên nền tảng y học Trung Hoa cổ truyền, thấy xuất hiện nhiều ở Hương Cảng, tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây của nước Tàu. 
 
Về cách làm, người ta lấy phần giáp bụng của con rùa (cũng có trường hợp dùng mai rùa) đem phơi khô, nghiền thành bột rồi trộn với các vị thuốc Thổ phục linh, Cam thảo, Tiên thảo (tên khác là thạch đen/sương sáo), Hỏa ma nhân, Nhẫn đông (Kim ngân) rồi chiết lấy nước. Nước các thành phần này được cho vào bát sứ, đun đến khi cô đọng thành thạch. Tùy từng cửa hiệu mà các vị thuốc cho vào, cũng như chủng loại và tỷ lệ thay đổi khác nhau. Cũng có trường hợp không dùng Thổ phục linh mà lại dùng Phục linh. Tại Hương Cảng còn có lại Linh chi Quy linh cao, cho thêm nấm Linh chi vốn được cho là có tác dụng làm đẹp da. 
Theo truyền thống, người ta dùng phần giáp bụng của loại rùa Cuora trifasciata để làm Quy linh cao, nhưng hiện tại loài này đang có nguy cơ tuyệt chủng nên phần nhiều chuyển sang dùng ba ba mai trơn.  
 
Khác với thạch Jelly là thứ kết đông khi để lạnh cộng với tác động của Gelatine, Quy linh cao đông đặc khi gia nhiệt do chất đạm kết cứng lại giống như Pudding. Vì vậy mà Quy linh cao vừa mới chế biến luôn nóng hổi. Tại Hương Cảng, có thể gọi Quy linh cao nóng hổi vừa mới làm xong, hoặc loại làm xong để nguội rồi cho vào tủ lạnh. Quy linh cao nguyên bản có vị đắng, mang mùi thuốc nên nhiều người cho thêm syrup, mật ong, mạch nha hay sữa cho vừa miệng. 
 
Màu đen của Quy linh cao không đến từ phần giáp rùa, mà là từ vị thuốc Tiên thảo, hay tên khác là thạch đen, sương sáo. Quy linh cao chỉ gồm giáp rùa mà không có Tiên thảo thì sẽ mang màu nâu cháy. 
Tại Hương Cảng, Trung Hoa thì có thể ăn Quy linh cao tại các cửa hiệu chuyên bán loại này, hoặc như một món tráng miệng trong các hàng trà truyền thống. Tại Việt Nam, Quy linh cao được bán ở lề đường là nhiều. Ngoài ra còn có loại Quy linh cao đóng hộp và dạng gói bột, chỉ cần pha với nước là có thể ăn ngay được. 
 
Quy linh cao được cho là có công dụng làm đẹp da, đẹp mặt, giải độc, chữa táo bón, giải nhiệt, giải say nắng, chữa đau họng và trị bệnh trĩ. Truyền thuyết kể rằng Đồng Trị Đế đời nhà Thanh bị đậu mùa, ăn Quy linh cao để trị bệnh. Nhờ món này mà bệnh của Hoàng Đế sắp khỏi, bỗng dưng nghe lời Tây (Từ Hy) Thái Hậu rằng đậu mùa là do ma quỷ gây ra, nên Đế bỏ Quy linh cao mà tập trung vào các phương pháp trừ tà. Vì vậy mà bệnh tình ngày càng nặng, chẳng bao lâu sau thì qua đời.

Quy linh cao

Một trong những cái thú trong ngày hè nóng bức là nhâm nhi bát Quy linh cao. Vì vậy mà chẳng mấy chốc, phố xá tràn ngập các hàng quán Quy linh cao, thể hiện rõ nét tính "bắt chước" trong cung cách là…

Đọc thêm »

27 Jun 2016

Lập trình NES (p12)

<div style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
Bài 12: BG scroll</div>
 Vậy là đã kết thúc xong phần sprite, từ giờ ta sẽ tập trung vào BG. BG là dữ liệu ảnh nền (bối cảnh) cấu thành nên toàn bộ màn hình. BG không bị hạn chế như sprite là chỉ hiển thị được 8 sprite theo chiều ngang. Một trong những điểm đánh giá tài năng của lập trình viên là xem việc xử lý BG có khéo hay không. Trong số những game Famicom được đánh giá cao thì phần lớn đều là những game vận dụng, xử lý BG rất khéo. Vì không bị giới hạn như sprite nên BG có thể dùng để thể hiện những nhân vật khổng lồ hay vô số vật thể, nhân vật nhỏ li ti. 99,9% text (chữ) trong game cũng là BG. Name table Trong bài 6, ta đã biết Pattern table của BG bắt đầu từ địa chỉ $0000 trong VRAM. Cũng giống như sprite, BG là những tile có kích thước 8x8, gồm 256 chủng loại và có thể chứa 4KB. Name table là khu vực tập trung 256 chủng loại tile này lại và chỉ định mỗi loại bằng một byte, từ 00 đến FF. Nhìn vào Memory trong bài 3, ta thấy có 4 khu vực Name table nhưng bình thường chỉ sử dụng 2 khu vực, còn lại là phần đối xứng gương. Tuy nhiên cũng có game sử dụng cả 4 khu vực này. Lần này ta sẽ ghi 960 ($3BF) byte vào địa chỉ $2000 (bắt đầu của Name table 0). Con số 960 là tổng số tile của BG, ngang 32 x dọc 30 =960 vì màn hình Famicom có độ phân giải 256x240. Số tile này được phủ kín màn hình theo thứ tự từ góc trái bên trên cho đến góc phải bên dưới. Dưới đây là ví dụ trong trường hợp dữ liệu BG số 9 là tile màu đen, số 1 và số 2 là tile có hình ảnh ngôi sao. Star_Tbl là table số tile 0 màu đen ở khoảng cách giữa các ngôi sao. Điều ta làm là ghi 60 lần tile số 0 (màu đen), tiếp theo là ghi ngôi sao #1, tiếp theo là ghi 45 lần màu đen #0, rồi lại ghi ngôi sao #2... Trong trường hợp này sẽ xử lý như bên dưới ; tạo Name table $2000 lda #$20 sta $2006 lda #$00 sta $2006 lda #$00 ; #0 (nền đen) ldy #$00 ; định dạng Register Y loadNametable1: ldx Star_Tbl, y ; đọc giá trị X vào Star Table loadNametable2: sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính vào $2007 dex ; giảm X bne loadNametable2 ; nếu khác 0 thì lặp lại, cho ra màu đen ; lấy giao thoa tile #1 hay #2 từ giá trị của Y tya ; Y→A and #1 ; A AND 1 adc #1 ; tính thêm 1 vào A, ghi vào #1 hoặc #2 sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính vào $2007 lda #$00 ; #0 (màu đen) iny ; tăng Y cpy #20 ; lặp lại 20 lần (số Star table) bne loadNametable1 ; dữ liệu start table (20 cái) Star_Tbl .db 60,45,35,60,90,65,45,20,90,10,30,40,65,25,65,35,50,35,40,35 Table thuộc tính Table thuộc tính là dữ liệu palette của Name table ngay trước đó. Tuy nhiên, tổng số tile trên màn hình là 960 nhưng khu vực Table thuộc tính chỉ có 64 byte. Đó là vì Famicom dùng 1 byte để chỉ định cho một nhóm 4 tile có kích thước 2x2, vậy là tổng 8x8=64. BG có kích thước 32x30 tile nên bề dọc vẫn còn thừa. Vậy còn 1 byte chỉ định palette thì sao? Đối với byte này thì bit 0~1 chỉ định số hiệu palette của nhóm ở trên bên trái, bit 2~3 cho ở trên bên phải, bit 4~5 là ở dưới bên trái, bit 6~7 là ở dưới bên phải. Điểm cần lưu ý ở đây là chỉ có thể chỉ định 2 bit đầu (xét theo hệ nhị phân). Trong palette BG từ 0~15, nếu dùng palette 0~3 thì đó là 0 trong 00 (00), nếu là palette 4_7 thì là 01 trong 4 (%0100), nếu là palette 8~10 thì là 10 trong 8 (%1000), nếu là palette 12~15 thì là 11 trong 12 (%1100). Tức là sử dụng 1 trong 4 chủng loại (16/6=4) palette. Hình bên dưới là ví dụ. Chỉ định palette trong table thuộc tính là set 2x2, theo thứ tự góc trên bên trái, trên bên phải, dưới bên trái, dưới bên phải. Địa chỉ tile của Name table được chỉ định lót kín màn hình theo phương ngang từ góc trên bên trái đến góc dưới bên phải. 
<div style="line-height: 18.6667px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="[IMG]" class="bbCodeImage LbImage" data-url="http://i.imgur.com/JXgChep.gif" src="https://i.imgur.com/JXgChep.gif" style="border: 0px; max-width: 100%;" /></div>
 Trong số 0~15 của palette thì 0, 4, 8, 12 là màu trong suốt, dù có chỉ định màu gì đi nữa cũng không hiển thị được nên thực chất ta chỉ dùng được 3 màu. Khi cần thể hiện hiệu ứng fade in, fade out cho màn hình thì cần phải có kỹ thuật thay đổi palette. Điểm hạn chế này cũng giống như palette cho sprite đã giải thích ở bài 6. Đối với sprite thì ta chỉ định bằng bit 0~1 trong 3 số 3 trong số 4 byte thông tin của sprite, và BG cũng giống vậy. Dưới đây là đoạn code ví dụ có sử dụn lệnh EOR, rất tiện lợi khi muốn thay đổi giá trị một cách giao thoa 0→1→0→1 khi thực hiện lệnh diễn toán XOR. Trong ví dụ này sẽ làm cho palette BG có dạng hoa văn sọc. ; load vào table thuộc tính của $23C0 lda #$23 sta $2006 lda #$C0 sta $2006 ldx #$00 ; clear X Register lda #000000 ; chọn palette 0 ; #0 hay #1 loadAttrib eor #%01010101 ; chọn 0 hay 1 giao thoa nhau cách 1 dot khi diễn toán XO sta $2007 ; đọc giá trị thuộc tính ($0 hay $55) vào $2007 ; lặp lại 64 lần (tất cả các tile) inx cpx #64 bne loadAttrib Cuốn BG Dưới đây là giải thích về chức năng cuốn BG. Ta thử cho cuốn 1 dot cứ mỗi 1/60 giây. ; cuốn BG (giả định có biến số Scroll_X, Scroll_Y) lda $2002 ; clear giá trị cuốn lda Scroll_X ; load giá trị cuốn X sta $2005 ; cuốn theo hướng X lda Scroll_Y ; load giá trị cuốn Y sta $2005 ; Y cuốn theo hướng Y inc Scroll_X ; tăng giá trị cuốn X inc Scroll_Y ; tăng giá trị cuốn Y Chương trình cuốn BG chỉ đơn giản là vậy. Tuy nhiên đây chỉ là đoạn code đơn giản lặp lại cùng một màn hình, còn trong game bình thường thì khi cuốn, bối cảnh khác sẽ xuất hiện nên cần thường xuyên cập nhật màn hình. Để làm được việc này thì phải vẽ lại màn hình, cách làm sẽ đề cập ở chương sau. Chương trình cuốn BG theo chiều ngang Tải đoạn <a class="externalLink" href="https://www.dropbox.com/s/vlhw2e328yl8fa5/kage12.zip?dl=0" rel="nofollow" style="border-radius: 5px; color: #22229c; line-height: 18.6667px; margin: 0px -3px; padding: 0px 3px;" target="_blank">chương trình này</a> về, giải nén và để các file chung với thư mục NESASM, chạy chương trình và và được một game cuốn màn hình đơn giản. 
<div style="line-height: 18.6667px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<img alt="[IMG]" class="bbCodeImage LbImage" data-url="http://i.imgur.com/x0ZNwyr.png" src="https://i.imgur.com/x0ZNwyr.png" style="border: 0px; max-width: 100%;" /></div>

Lập trình NES (p12)

Bài 12: BG scroll Vậy là đã kết thúc xong phần sprite, từ giờ ta sẽ tập trung vào BG. BG là dữ liệu ảnh nền (bối cảnh) cấu thành nên toàn bộ màn hình. BG không bị hạn chế như sprite là chỉ hiển thị …

Đọc thêm »

20 Jun 2016

Quái vật Hitotsume Kozō

Hitotsume Kozō (一つ目小僧) là một loại yêu quái trong quan niệm dân gian Nhật Bản với hình dáng đứa trẻ trọc đầu với một con mắt giữa trán. Tên của nó có nghĩa là "thằng nhãi một mắt". Từ "Kozō" trong tiếng Nhật ban đầu mang nghĩa là chú tiểu, thầy tăng nhỏ tuổi nhưng trở thành từ thông tục để chỉ các bé trai. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/GQwof3P.jpg" /></div>
 
<div style="text-align: center;">
Hitotsume Kozō trong bộ bài "Yōkai Karuta"</div>
 
Khái yếu 
 
Yêu quái Hitotsume Kozō được cho là không gây hại gì cho ai mà chỉ xuất hiện đột ngột để hù dọa con người. Nó được xếp vào loại yêu quái lành tính, vì vậy nên thường được miêu tả trong các tranh vẽ với hình dạng dễ thương hoặc hài hước. Yêu quái này không gây hại gì cho con người và hành động, tính cách của nó cũng tương tự như yêu quái Karakasa Kozō. Trong bộ bài Yōkai Karuta có lá bài vẽ Hitotsume Kozō tay cầm miếng đậu phụ. Theo nhà nghiên cứu yêu quái Tada Katsumi thì hạt đậu trong tiếng Nhật (mametsubu) được phát âm gần với từ "trừ ma" (mametsu) nên quan niệm dân gian cho rằng Hitotsume Kozō rất ghét đậu. Nhưng không biết từ lúc nào mà quan niệm này đã thay đổi, cho rằng đậu phụ là món yêu thích của Hitotsume Kozō. Ông cũng cho rằng sự tích về Hitotsume Kozō có liên quan đến yêu quái đậu phụ Tofu Kozō. [1] 
 
Vì yêu quái này mang hình dáng của một chú tiểu nên có thuyết cho rằng Hitotsume Kozō bắt nguồn từ yêu quái một mắt một chân trên núi Tỷ Duệ (Hieizan) vốn là hóa thân của Ryōgen, thủ tọa của phái Phật giáo Thiên thai (Tendaishū).[2] 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/zuZ5FRh.jpg" style="font-family: verdana, sans-serif; line-height: 18.48px;" /></div>
 
 
<div style="text-align: center;">
Hitotsume Kozō trong tranh của họa sĩ Kitao Masayoshi thời Edo</div>


 
<div style="text-align: center;">
 </div>


 
Hitotsume Kozō trong thư tịch cổ 
 
 
Tên yêu quái Hitotsume Kozō xuất hiện rất nhiều trong các thư tịch thời Edo như các tập truyện ma (kaidan), tùy bút và các tư liệu về phong tục thời cận đại. Trong số đó thì câu chuyện dưới đây trong tập sách "Kaidanrō no tsue" của Hezutsu Tōsaku là nổi tiếng hơn cả. 
Thời Edo có người tên là Kojima Yagiuemon sống ở khu Yotsuya, một hôm có việc phải đến dinh thự một Samurai ở khu Azabu. Trong khi Kojima ngồi đợi ở phòng khách thì một đứa trẻ chừng 10 tuổi xuất hiện và liên tục nâng lên, hạ xuống cuộn tranh treo trong phòng. Khi anh ta chú ý đến trò đùa nghịch này thì đứa trẻ bỗng quay mặt về phía Kojima và lên tiếng "hãy im lặng". Thấy trên trán của đứa bé chỉ có một con mắt, Kojima hoảng hồn kêu lên rồi ngả quay ra. Những người trong nhà nghe tiếng kêu vội chạy đến, đưa anh ta về nhà. Bản thân Kojima ngủ li bì khoảng 20 ngày mới tỉnh.[3] 
Người ta cho rằng yêu quái Hitotsume Kozō thường xuất hiện ngoài trời hơn trong nhà. Trong tập sách "Aizu Kaidanshū" (tập truyện ma xứ Aizu) ở thành phố Wakamatsu xứ Aizu có thiếu nữ gặp một đứa bé chừng 8, 9 tuổi. Đứa trẻ hỏi thiếu nữ "chị ơi, chị có thích tiền không?", thiếu nữ vừa đáp "có" thì thấy trên mặt nó chỉ có một con mắt. Thiếu nữ bị đứa bé một mắt nhìn chằm chằm hoảng sợ rồi ngất. Trong tập sách "Okayama no Kaidan" (chuyện ma xứ Okayama) chép rằng ở khu Kumenanchō có con dốc têb là Hitokuchisaka. Trước đây, người đi trên dốc hoảng sợ khi thấy đứa trẻ một mắt bất ngờ xuất hiện cùng ánh sáng xanh và bị nó thè cái lưỡi dài ra liếm láp.[4] 
 
 
Hitotsume Kozō trong tín ngưỡng dân gian 
 
Tại vùng Kantō có lễ Kotoyōka được tổ chức vào ngày mùng 8 tháng 12 và mùng 8 tháng 2 âm lịch. Người ta cho rằng yêu quái Hitotsume Kozō xuất hiện cùng với yêu quái Mikari Baba từ trong núi vào những ngày này và người dân treo một chiếc giỏ tre trước hiên nhà để tránh chúng. Ban đầu, rất nhiều địa phương ở vùng Kantō xem ngày lễ Kotoyōka là ngày kiêng cữ nên cứ ở trong nhà mà không ra đồng làm việc nhưng dần dần ý nghĩa của lễ hội này được giải thích là để tránh gặp Hitotsume Kozō và Mikari Baba nên không ai dám ra đồng.[5] 
Cũng tại vùng Kantō, quan niệm dân gian cho rằng cứ đến hội Kotoyōka hàng năm là yêu quái một mắt lại mang sổ sách đi từng nhà, xem nhà nào cửa nẻo không đóng cẩn thận, nhà nào không biết lễ nghi phép tắc, nhất nhất điều tra, ghi vào sổ để quyết định vận may của từng nhà hoặc báo lại cho thần dịch bệnh để gây tai ương cho nhà đó. [6] Trong ngày lễ này, yêu quái một mắt ghi chép tội lỗi của từng nhà vào ngày mùng 8 tháng 12 rồi gửi sổ sách cho Dōsojin (thần đường xá bảo vệ làng mạc) rồi quay trở lại lấy vào ngày mùng 8 tháng 2 năm sau. Vì vậy ở quận Seya, thành phố Yokohama, tỉnh Kanagawa, người ta tổ chức lễ hội Dondoyaki vào ngày 14 tháng 1 để đốt sổ sách của Dōsojin. Trong lễ hội, người ta dựng một cái am tạm cho Dōsojin rồi đốt cùng với sổ sách, ghi chép đầu năm. 
Người ta tin rằng làm như vậy thì sổ sách của Hitotsume Kozō gửi cho Dōsojin bị thiêu hủy khiến nó không còn chứng cứ để gieo họa nữa khi trở lại lấy vào ngày mùng 8 tháng 2. Tương tự, ở địa phương Izu tỉnh Shizuoka, người ta tổ chức lễ hội Dōsojin vào ngày 15 tháng giêng, ném tượng Dōsojin vào trong lửa để đốt. 
 
<img src="https://i.imgur.com/4n5sonr.png" style="max-width: 100%; min-height: 672px;" />  
 
 
 
Vị thần dị hình 
 
 
Theo nhà phong tục học Yanagita Kunio thì yêu quái Hitotsume Kozō là hình dáng của sơn thần thất cách, bắt nguồn từ quan niệm "yêu quái chính là thần linh đọa lạc" trong dân gian. Ở nhiều địa phương, người ta cho rằng thần núi mắt lé, hai mắt lệch nhau và nói theo cách khác là "một mắt" nên yêu quái này được xem là có nguồn gốc từ thần núi. Ngoài ra cũng có chứng cứ cho thấy vào thời cổ, những người một chân một mắt thường bị biến thành vật hy sinh tế thần và theo các thợ săn và tiều phu ở nhiều địa phương trong nước Nhật thì họ từng thấy tượng người một chân một mắt trong các am thờ thần tự nhiên trong rừng. Cũng phải nói đến trường hợp của những người luyện thép, họ thường xuyên nhìn vào lò lửa cháy rực nên rất nhiều người bị mất một mắt. Vì vậy có thuyết cho rằng Hitotsume Kozō có liên quan đến thần Amenoma Hitotsunokami, vị thần một mắt bảo hộ cho những người luyện thép. 
 
Chứng bệnh một mắt 
 
Có những đứa trẻ mắc phải chứng bệnh một mắt bẩm sinh. Nguyên nhân là do bào thai thiếu Vitamin A trong bụng mẹ khiến đại não không phân ly thành hai bên tả hữu, nhãn cầu chỉ có một và đi kèm với các bất thường về hệ thần kinh và hô hấp. Những đứa trẻ này sau khi ra đời thì sống chẳng được bao lâu. Vitamin A có nhiều trong rau củ màu vàng, đỏ như bí đỏ, cà rốt và ngoài ra còn có nhiều trong động vật. Ngày xưa người Nhật vốn không có văn hóa ăn thịt, chỉ ăn nhiều cá và rau, đậu nên chứng thiếu Vitamin A không phải là hiếm. Vì vậy có thể xem yêu quái một mắt là sản phẩm sinh ra từ bối cảnh này, khi người ta nhìn thấy đứa trẻ mới sinh với một con mắt. Năm 1932, tại thành phố Zama tỉnh Kanagawa, người ta đào được chiếc đầu lâu chỉ có một hốc mắt trong khu mồ mả của thành phố. Người ta suy đoán rằng chủ nhân của chiếc sọ này là người mắc chứng một mắt, ngất tỉnh trên đường đi rồi bị chó hoang ăn thịt. Sau đó người ta dựng nên am thờ "Hitotsume Kozō Jizō" để cúng bái. [7] 
 
 
Cước chú 
 
1. "Edo Yōkai Karuta, Kokusho Kankōkai xuất bản năm 1998, trang 49 
2. "Yōkai Zukan", Kyōgoku Natsuhiko và Tada Katsumi biên soạn, Kokusho Kankōkai xuất bản năm 2000, trang 164~165 
3. "Kaidanrō no tsue", Heizutsu Tōsaku, Tōkyōdō xuất bản năm 1961, trang 365~366 
4. "Nihon Yōkai Daijiten", Murakami Kenji biên soạn, Kadokawa Shoten xuất bản năm 2005 
5. "Nihon Yōkai Daijiten", trang 301 
6. "Gensō Sekai no Jūnintachi", Tada Katsumi biên soạn, Shinkigensha xuất bản năm 1990, trang 281 
7. Chuyến du hành của người một mắt (tiếng Nhật)

Quái vật Hitotsume Kozō

Hitotsume Kozō (一つ目小僧) là một loại yêu quái trong quan niệm dân gian Nhật Bản với hình dáng đứa trẻ trọc đầu với một con mắt giữa trán. Tên của nó có nghĩa là "thằng nhãi một mắt". Từ "Kozō" trong tiế…

Đọc thêm »

08 Jun 2016

Subscribe to: Posts ( Atom )