Gokuraku Shujō (極楽衆鳥)

<div style="text-align: center;">
Bánh mỳ Nga </div>
 
Tác giả: Takahashi Seiryō 
(Truyện ngắn đăng trong sách Quốc ngữ dành cho học sinh lớp 6  Nhật Bản) 
 
Vào thời đó, tại khu phố nhỏ nơi tôi lớn lên ở miền Đông Bắc nước Nhật thì bánh mỳ là thứ đồ ăn trân quý, không dễ gì mua được. Đối với bọn trẻ chúng tôi thì chiếc bánh mỳ ngọt thơm phức, mềm xốp là thức ăn quý giá hơn bất kỳ thứ gì hết.  
 
Những năm đó, có ngôi nhà nhỏ được dựng lên ngay bãi đất trống bên cạnh khu trồng cây vông của nhà tôi. Nó hệt như ngôi nhà trong thế giới cổ tích. Ngôi nhà như chiếc hộp lớn, hai bên có cửa sổ nhỏ và chính giữa có cánh cửa ra vào. Đằng sau ngôi nhà có một ống khói nhô ra. 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/fGc0dTc.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 334px;" /> </div>
 
Ngôi nhà nhỏ nhắn, kỳ lạ và trước đây tôi chưa từng thấy bao giờ. Nhưng ngôi nhà không phải là thứ kỳ lạ duy nhất. Những người ở trong đó đều là người ngoại quốc. Khi trông thấy họ thì mọi người đều ngạc nhiên.
Trong khu phố nhỏ tôi sống thì hầu như không thể gặp được người ngoại quốc. Vậy mà những người ngoại quốc ấy lại đến đây, dựng ngôi nhà nhỏ và sống trong đó. 
 
Gia đình ngoại quốc đó gồm ba mẹ và hai đứa con trai, con gái nhỏ. Bọn trẻ chúng tôi không biết được hai vị cha mẹ kia bao nhiêu tuổi. Nhưng tôi có cảm giác thằng con trai lớn hơn mình 2, 3 tuổi gì đó, và năm đó tôi đang học lớp 5 ở bậc Tiểu học. Còn đứa con gái thì chắc bằng tuổi em gái tôi, đang học lớp 3.  
 
Tôi tự nghĩ, không rõ người ngoại quốc đến khu phố hẻo lánh bất tiện này làm gì nhỉ. Và rồi có khói bốc lên từ ống khói nhỏ đó, mùi bánh mỳ nướng ngạt ngào bay ra từ cửa sổ. Một lát sau thì có âm thanh nặng nề vang lên, người ngoại quốc mở cửa bước ra, trên vai đeo cái thùng ghi dòng chữ "bánh mỳ Nga". 
 
Ngoại ngoại quốc đó là người Nga. Ông ta làm nghề bán bánh mỳ. Nhưng tại sao lại phải đến khu phố nhỏ hẻo lánh này để buôn bán. Lúc đó tôi hãy còn là con nít mà vẫn thấy tội nghiệp. Khi hỏi ba tôi thì ông đáp: 
 
- Uhm, chắc là ông ấy không sống được ở đất nước mình. 
 
Tôi lại hỏi: 
 
- Tại sao vậy? 
- Chắc là có nhiều lý do... Nhưng tội nghiệp thật đấy. Hẳn là ông ấy đã lang thang nhiều nơi rồi mới đến cái nơi hẻo lánh này... 
 
Ba tôi nói, tỏ vẻ đồng cảm.

Mỗi ngày người Nga đó đều ra ngoài, vác trên vai cái thùng nặng nề nhét đầy bánh mỳ. Mỗi khi đó thì thằng con trai cũng vác cái thùng nhỏ, lững thững theo sau. 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/ELeWsIL.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 578px;" /> </div>
 
Ngay cả những người dân phố vốn thấy cái gì mới đều hiếu kỳ, thì ban đầu cũng chỉ đứng nhìn từ xa chứ không dám tới gần. Cứ như họ trông thấy thứ gì đó khủng khiếp lắm. Rồi dần dần cái tên "bánh mỳ Nga" được người người trong phố biết đến. Nhưng ông ngoại quốc vẫn không bán được như mong đợi. 
 
Khu phố quê tôi là một khu phố nhỏ dưới thành. Đó là ngôi thành nhỏ mà ngày xưa chỉ có các vị quan trông giữ khi lãnh chúa đi vắng. Trường học, cơ quan hành chính, công ty và những tòa nhà lớn đều nằm trên ngọn đồi thoáng đãng nhìn xuống dưới phố. Mỗi ngày, cha con ông Nga đều trèo lên đồi để bán bánh mỳ.

Khi đi học về thì tụi bạn cùng lớp hay trêu tôi: 
 
- Ê, có ông người Nga chỗ mày tới bán bánh mỳ đó. 
- Không phải chỗ tao. Đằng sau nhà tao. 
- Cũng vậy thôi mà. 
- Khác nhau chứ. 
 
 
Rồi một đứa bắt chước giọng rao hàng của ông Nga: 
 
- Pánh mề đê, pánh mề Nga xơm ngon đê ai mua hơm~ 
 
Nó cất cao giọng, cả bọn phá lên cười. Tôi cảm thấy ghét cái ông Nga dọn đến sống đằng sau nhà mình. 
 
- Pánh mề đê, pánh mề Nga xơm ngon đê ai mua hơm~ 
 
Hẳn là ngày hôm đó, ông ta không bán được như mong đợi. Ông Nga đến chỗ bọn trẻ con trên đường tan học về, vừa cất giọng rao bánh. 
Trông thấy cảnh đó thì tôi lại có cảm giác như chính mình đang đi rao bánh mỳ, và không biết tại sao lại thấy xấu hổ vô cùng. Nhưng khi nghĩ ông ấy không bán được thì lại có cảm giác tội nghiệp.
Hôm đó, tôi về nhà và nói: 
 
- Hôm nay bánh mỳ Nga ế lắm. 
   
Nghe vậy, ba mẹ đưa tiền cho tôi, nói: 
 
- Vậy thì con sang mua giúp họ. 
 
Tôi chạy sang, gõ cửa nhà ông Nga. Tôi mở cửa, âm thanh nặng nề vang lên. Tôi nhòm thấy khuôn mặt tươi cười của ông Nga râu ria xồm xoàm. Và ông cũng cho tôi thêm nhiều bánh. 
Ba mẹ tôi bán cửa hàng rau quả, thấy vậy liền sai tôi mau rau củ, hoa quả sang biếu nhà ông Nga. 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/l4eJ4K2.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 640px;" /> </div>
 
Chắc vì thỉnh thoảng mới được ăn nên tôi thấy bánh mỳ ngon nhất trần đời. Mọi người trong nhà tôi cũng trở nên thích bánh mỳ. Ngay cả bà nội tôi vốn người bài ngoại, ghét lai căn mà cũng cười hỏi tôi: 
 
- Không biết hôm nay ông bánh mỳ bán chạy không nhỉ. 
 
Rồi dần dần bánh mỳ Nga cũng bán được. Thậm chí còn có người tìm đến tận nhà ông Nga để mua. Chúng bạn cùng lớp trước đây trêu tôi, giờ cũng hỏi thăm bao giờ bán hết, nhờ tôi mua hộ chúng lần tới. Và rồi chúng tôi trở nên thân mật với mấy người Nga đó. 
Hoa vông tím nở một cách đẹp đẽ trong tĩnh lặng. 
Em gái tôi và đứa con gái Nga thường chơi đùa ở khu đất trống trước vườn cây vông. Đứa con gái nói nó muốn đi học, thường ca hát nô đùa với em gái tôi. 
Còn tôi cũng thân với thằng anh trai. Nó cũng chỉ là đứa trẻ không hơn tôi bao tuổi, nhưng khi thấy nó vác thùng bánh mỳ theo sau ba nó đi bán thì trông nó cứ như người lớn. Khi bán xong, trở về nhà thì quả đúng nó vẫn là đứa trẻ. Tôi thường chơi đánh đáo với nó. 
Trở nên thân nhau, tôi với nó thường trộm đồ ăn trong nhà đổi cho nhau. Nó lén lấy bánh mỳ, còn tôi trộm hoa quả. Hai đứa đổi nhau, vừa ăn vừa cười. Thằng con trai kể cho tôi nghe nhiều chuyện ở nước ngoài nên tôi thấy nó vĩ đại hơn bất cứ người lớn nào khác trong phố. 
 
Nhưng rồi có chuyện không hay xảy ra. Nhật Bản phát động chiến tranh ở Mãn Châu. Ngay tại khu phố hẻo lánh xó xỉnh của nước Nhật này thì ai ai cũng đều say sưa bàn chuyện chiến tranh. Lũ trẻ con chúng tôi mỗi ngày đến trường cũng đều nói chuyện chiến tranh như người lớn. Quân ca bỗng nhiên được hát trong phố. Nhiều lính tráng mặc áo xắn tay, được đưa tiễn trong tiếng hô "Vạn tuế" (Banzai) đua nhau ra chiến trường.
Trong bầu không khí hối hả này, đâu đó trong phố nghe có tiếng đồn: 
 
- Tay bánh mỳ Nga là gián điệp. 
 
Cả người lớn, trẻ con, ai ai trong phố cũng đều nói vậy. Ông ta đến khu phố hẻo lánh kém tiện nghi này mở hiệu bánh mỳ là để làm gián điệp. 
Ngay cả lũ bạn ở trường nhờ tôi mua hộ bánh mỳ cũng thì thầm. 
 
- Ông bánh mỳ Nga là gián điệp đó. 
 
Chúng nhìn mặt tôi, nói: 
 
- Ê, chỗ mày có gián điệp đó. 
- Chỗ tao làm gì có.

Tôi trả lời thì lũ bạn lại nói: 
 
- Sao lại không. Đằng sau nhà mày đó. 
- Là cái ông bánh mỳ Nga. Hắn là gián điệp.  
 
Chúng nói như đó là chuyện hiển nhiên. 
 
- Làm sao biết ông ta là gián điệp hay không. 
- Gián điệp chắc luôn. 
- Tại sao? 
- Thì người lớn đều nói vậy mà. 
- Vậy ông ấy gián điệp chuyện gì? 
 
Thấy tôi không cho ông bánh mỳ Nga là gián điệp thì chúng lộ vẻ ngạc nhiên trên mặt. Rồi một đứa bạn cùng lớp nói: 
 
- Thằng này là đồng bọn của gián điệp! 
- Đúng đó. 
- Đúng rồi đó. 
 
Rồi chúng nó nói như thể tôi là đồng bọn của tên gián điệp vậy. Rồi chúng vây lại, áp đến như để trừng trị cái thằng đồng bọn của gián điệp gây hại cho đất nước. Lần này không phải là trêu đùa nữa, mà chúng chửi rũa như thể căm hận từ tận đáy lòng.
Tôi bực lắm, lặng thinh bỏ về nhà, vừa nghĩ rằng ông người Nga đó không thể nào là gián điệp được. Nhưng người lớn ai cũng nói vậy nên tôi đâm bán tín bán nghi, không biết thế nào. 
Về đến nhà, tôi đem chuyện này hỏi ba thì ông đáp. 
 
- Chà, biết thế nào nhỏ. Chắc không phải gián điệp đâu. Vì chẳng có chứng cứ rõ ràng gì mà... 
 
Ba tôi bần thần, tỏ vẻ đồng tình với gia đình người Nga. 
Rồi bánh mỳ Nga không bán được nữa. Ngôi nhà của người Nga bỗng nhiên yên lặng, lũ con nít không còn chơi với chúng tôi nữa. Có mấy ông người lớn say rượu lại đến sau nhà tôi, cất giọng thét lớn. 
 
- Tên gián điệp kẻ thù của nước Nhật đang ở đây! 
 
Cuối cùng gia đình người Nga đó dỡ nhà, rời khỏi phố. Nhìn thấy họ đeo cái túi lớn nhét đầy đồ đạc thì tôi lại thấy tội nghiệp cho ông ngoại quốc không chốn nương thân, phải lang thang khắp Thế giới. 
Gia đình người Nga đó đến nhà tôi để chào tạm biệt.  
 
- Tôy hơm phải rán điệp đâu. 
 
Ông Nga nói với ba tôi. Ba tôi mỉm cười, đáp: 
 
 - Anh bảo trọng, sống mạnh giỏi hén. 
 
Mẹ tôi lấy hoa quả tặng cho hai đứa trẻ. Ông Nga vừa nói cảm ơn vừa chìa bàn tay to lớn, bắt tay từng người. Mọi người ai nấy đều nở nụ cười, nhưng sao vẫn có chút buồn trong buổi chia tay. 
Ngôi nhà của người Nga bị phá, chừa ra một mảnh đất trống nhỏ xíu mà không hiểu sao gia đình 4 người đó có thể sống được. 
Những táng lá vông lớn đón ánh nắng mùa thu, đu đưa xào xạc khiến khung cảnh trở nên buồn bã. Và tôi cảm giác như đâu đó vang lên tiếng cầu nguyện đêm qua cùng tiếng hát thánh ca trong yên lặng. 
 
Đến bây giờ, mỗi lần ăn bánh mỳ thì tôi đều nhớ đến gia đình ông Nga ngày xưa. Giờ là thời đại mà ai cũng có thể mua bánh mỳ dễ dàng, nhưng tôi cảm thấy chiếc bánh mỳ Nga thuở nhỏ được ăn vẫn ngon hơn nhiều. Và mỗi lần như vậy, tôi cũng nhớ lại nhiều kỷ niệm da diết thời nhỏ.

Bánh mỳ Nga

Bánh mỳ Nga Tác giả: Takahashi Seiryō (Truyện ngắn đăng trong sách Quốc ngữ dành cho học sinh lớp 6 Nhật Bản) Vào thời đó, tại khu ...

Đọc thêm »

Nỗi khổ mùa đông

Nỗi khổ mùa đông

Nỗi khổ của mùa đông là kê mông lên bệ xí. Bài dưới đây là trích dịch một chương trong sách " khảo về nhà xí và văn hóa " của t...

Đọc thêm »

Bên thắng trận

Lịch sử nhân loại là lịch sử của những cuộc xung đột, mâu thuẫn và chiến tranh bất tận. Chiến tranh là điều không mấy người muốn, nhưng cũng không mấy ai tránh được. Trong cuộc chiến thì hẳn nhiên sẽ có người thắng và kẻ bại, như hai mặt của một tờ giấy. Thắng lợi của người này là thất bại của kẻ kia. Tuy nhiên, có những thứ được người ta quan tâm còn nhiều hơn thất bại hay chiến thắng của bên nào. Một trong số đó chính là cách đối xử, thái độ của phe thắng trận đối với kẻ bại trận. Đó là một trong những chỗ để người ta nhìn nhận ra tính con người, tính mã thượng hào hiệp của một tập thể người, một dân tộc. Hẳn là điều này có liên quan mật thiết với tầm vóc của dân tộc đó. 1. Cuộc nội chiến Hoa Kỳ vào thế kỷ 19 kết thúc bằng thắng lợi của phe miền Bắc với chủ trương giải phóng nô lệ. Thắng lợi của phe miền Bắc chính thức chấm dứt chế độ nô lệ tại đất nước này. Nước Mỹ được thống nhất, nhưng cách đối xử của phe thắng trận miền Bắc với phe bại trận miền Nam làm cả Thế giới phải nể phục. Dù người miền Bắc thắng trận nhưng họ vẫn tôn vinh tướng Robert E.Lee của miền Nam như một vị anh hùng. Người Mỹ cho rằng nếu một người Mỹ bị hạ nhục, bất kể miền Nam hay Bắc, thì tức là dân tộc Mỹ bị hạ nhục. Lá cờ rách nát của phe bại trận miền Nam vẫn được trưng bày trang trọng trong bảo tàng. "Quân đội hai bên Nam Bắc, quân phục màu xanh, quân phục màu xám, các tướng lãnh, sĩ quan, binh sĩ và dân chúng. Những cái chết đau thương và anh hùng của cả hai bên, những mối tình bất hủ, tràn đầy hình ảnh em hậu phương, anh tiền tuyến". 2. Thời Chiến Quốc ở Trung Hoa có Công tử Khánh Kỵ người nước Ngô, sức khỏe vô song. Phe đối lập là Ngũ Viên (Tử Tư) dùng Yêu Ly để ám sát. Yêu Ly là người nhỏ con, sức khỏe không có, võ nghệ không thông nhưng được lòng quả cảm phi phàm. Yêu Ly tự giết vợ con, tự chặt tay phải của mình, xin theo Công tử Khánh Kỵ, nói dối là muốn báo thù kẻ thù chung với Khánh Kỵ. Yêu Ly được tin dùng. Một lần Khánh Kỵ đi thuyền trên sông, dẫn theo Yêu Ly. Nhân lúc bất ý, Yêu Ly dùng giáo đâm lén vào bụng Khánh Kỵ. Khánh Kỵ sức khỏe phi phàm, xách ngược Yêu Ly lên dìm đầu xuống nước nhiều lần rồi lại để lên trên đầu gối, cúi nhìn rồi cười mà bảo rằng: "Thiên hạ còn có dũng sĩ dám cả gan đâm ta!" Quân sĩ bèn xúm lại đâm Yêu Ly, Khánh Kỵ ra lệnh lui quân và bảo rằng: "Người này là dũng sĩ! Chớ nên trong một ngày mà để chết hai dũng sĩ của thiên hạ. Đừng giết hắn làm gì, nên tha cho hắn về nước để tỏ lòng trung của hắn." Sau đó, Yêu Ly tự cho là mình bất nhân, bất nghĩa, bất trí: "Vì đạo thờ vua mà giết cả vợ con, thế là bất nhân; vì vua mới mà giết con vua cũ, thế là bất nghĩa; nên việc cho người mà đến nỗi tàn hại cả thân thể, cả vợ con, thế là bất trí. Đã phạm ba điều ấy, còn mặt nũi nào mà đứng trên cõi đời nữa!" nên tự sát chết. 3. Nước Nhật dưới thời Thiên Hoàng Meiji từng trải qua nhiều biến động và nội chiến. Từ khi thể chế Mạc phủ được thành lập dưới sự lãnh đạo của các vị Tướng Quân võ gia thì quyền lực của Thiên Hoàng chỉ còn là hình ảnh tượng trưng. Nhưng đến khi Thiên Hoàng Meiji lên ngôi thì quyền lực được giành lại cho Thiên Hoàng như ngàn năm trước. Các trung thần Mạc phủ vẫn kháng cự Triều đình (chính phủ Meiji) đến cùng, nhiều lần họ gây cho quan quân (quân Triều đình) tổn thất nặng nề. Nhưng cuối cùng thì lực lượng phản kháng cũng tan rã. Điều đáng nói là các đầu não của phe chống chính phủ chẳng những không bị xử tử mà còn được chính phủ tuyển dụng vào các vị trí quan trọng trong bộ máy. Trong đó có những người như Enomoto Takeaki, được thăng tiến rất cao. Không một ai trong số các cựu thần của Mạc phủ chống chính phủ Meiji bị xử hình. Sách "Thiên Hoàng Meiji" chương 18 viết về việc này như sau: Ngày 18 tháng 5 năm Meiji thứ 2 (1869), Enomoto đầu hàng quan quân và bị cầm tù 3 năm, đến năm Meiji thứ 5 thì được đặc xá và lập tức được cất nhắc lên vị trí sứ khai khẩn Hokkaidō. Các chúa phiên can dự vào việc mưu phản cũng được ân xá khoan hồng. Sau khi cuộc chiến ở vùng Ōu kết thúc thì Thiên Hoàng liền viết sắc thư với ý như sau: thưởng phạt là việc lớn của thiên hạ, một mình Trẫm không thể quyết định. Cần phải tổ chức hội nghị rộng rãi, xét trên tinh thần chí công vô tư, không được mắc sai lầm. Cựu phiên chủ Aizu là Matsudaira Katamori, vốn cũng mắc tội mưu phản và phải bị xử lý nghiêm nhưng cũng được miễn chết. Sự thật là không chỉ mình Matsudaira Katamori, mà tất cả các chúa phiên mưu phản khác cũng đều được khoan hồng. Không một ai bị xử tử trong vụ chống lại chính phủ. Matsudaira Katamori bị xử quản thúc suốt đời ở phiên trấn Tottori, nhưng chẳng bao lâu sau thì được khoan hồng và bổ nhiệm vào vị trí quản lý đền thờ Tōshō-gū ở Nikkō. Các chúa phiên khác tuy bị tịch thu lãnh địa, nhưng phần lớn cũng được cấp cho lãnh địa mới. Duy chỉ có mỗi mình Kido Takayoshi là chủ trương phải xử tử những kẻ mưu phản. Kido cho rằng bản thân mình không ghét con người, nhưng lại ghét tội của hắn. Vì phường phản loạn mà rất nhiều trung thần nghĩa sĩ tận tâm vì nước đã bỏ mạng. Việc xử phạt là phép lớn của thiên hạ, dù có xử lý khoan dung cũng không được bẻ cong phép lớn này. Tuy nhiên lời nói của Kido không làm dao động các quan trong chính phủ. Đối xử khoan dung đã trở thành xu thế của thời đại. 4. Trong chiến tranh Nhật-Thanh vào thế kỷ 19 cũng thấy câu chuyện tương tự. Quân Thanh thất bại liên miên trước quân đội Nhật Bản. Tướng Thanh là Đề đốc Đinh Nhữ Xương muốn quyết sống mái nhưng thuộc hạ không ai nghe, nên đành viết thư xin đầu hàng, gửi đến tướng Nhật là Itō Sukeyuki. Từ trước đó, Itō đã khuyến cáo Đề đốc Đinh đầu hàng. Thư khuyên hàng của Itō được viết bằng Anh ngữ nhằm để cố vấn ngoại quốc của Đinh được tham gia vào quân nghị quyết định đầu hàng hay không. Thư khuyên hàng của Itō có đoạn như sau: "Các hạ, Vì sự bất hạnh lần này mà chúng ta thành ra kẻ địch của nhau. Nhưng trận chiến hôm nay không mang ý nghĩa thù địch giữa hai con người chúng ta. Tôi hy vọng rằng tình bạn giữa chúng ta ngày xưa vẫn còn đủ ấm áp để bảo đảm với các hạ rằng, bức thư này được gửi đi với sự cho phép của các hạ, là nhằm vào động cơ cao cả hơn chỉ là lời khuyến cáo đầu hàng". Sách "Thiên Hoàng Meiji" chương 46 viết về cách người Nhật đối xử với Đinh Nhữ Xương như sau: Khi tiếp nhận thư đầu hàng của Đinh Nhữ Xương thì trưởng tư lệnh Itō thông qua quân sứ mà gửi rượu nho, champage gửi Đề đốc Đinh để ủy lạo và thể hiện lễ nghĩa. Sáng ngày 12 tháng 2, pháo hạm Thanh quốc là Trấn Bắc treo cờ trắng, tiếp cận kỳ hạm Matsushima của hạm đội Liên hiệp. Quân sứ mang theo thư xin đầu hàng chính thức của Đề đốc hải quân Đinh Nhữ Xương của hạm Bắc Dương gửi trưởng tư lệnh Itō Sukeyuki. Đề đốc Đinh yêu cầu bảo đảm an toàn cho các đội quân Thanh quốc và cố vấn ngoại quốc, đổi lại sẽ giao nộp tàu bè trong vùng biển Uy Hải Vệ cùng các pháo đài, binh khí. Ngày 16, Đề đốc Đinh làm một bài thơ Hán, ghi trách nhiệm làm mất hải quân Thanh quốc rồi uống thuốc độc tự sát. Cái chết của Đề đốc Đinh khiến người Nhật động tâm, khiến họ sinh lòng kính trọng ông. Các tác giả tranh gấm cũng cảm kích hành động này mà vẽ lại cảnh cuối đời của Đề đốc trước khi uống thuốc độc. Bức tranh gấm của Mizuno Toshikata vẽ Đề đốc tay cầm ly độc, mắt nhìn quân hạm đang bốc cháy trong cảng. Họa sĩ Migita Toshihide cũng vẽ Đề đốc vào phút cuối đời với một nhân vật to lớn hơn, ngồi thẫn thờ trên ghế, mắt lướt nhìn tờ di thư. Trên cái bàn gần đó có đặt một cốc thủy tinh chứa chất độc. Khi biết Đề đốc Đinh đã tự sát, trưởng tư lệnh Itō Sukeyuki hạ lệnh cho hạm đội treo cờ rũ, cấm tấu nhạc ngoại trừ các nghi thức. Itō hỏi viên sĩ quan Thanh quốc lên hạm để làm thủ tục đầu hàng rằng hạm nào chứa được nhiều người nhất. Viên sĩ quan đáp rằng ngoại trừ hạm Khang Tế thì các quân hạm khác không thích hợp để vận chuyển. Hạm Khang Tế vốn là tàu vận chuyển, có thể chở được 2,000 người. Itō nói rằng hôm trước có bàn với quý quan về việc xử lý linh cửu của Đề đốc Đinh thì quý quan cho rằng nên dùng tàu Nhung Khắc (tàu buồm lòng phẳng) để chở cùng các quan tài khác ra khỏi cảng. Tuy nhiên Itō cho rằng "ông ấy thực sự là trưởng quan thủy sư của Bắc Dương, (giản lược) tuy bại trận nhưng để một chiếc Nhung Khắc chở linh cửu ông ấy thì nam nhi Nhật Bản không cam lòng. Để an lòng vong linh Đề đốc, ta sẽ không tiếp nhận hạm Khang Tế mà để quý quan tự do xử lý. Nếu như Khang Tế chở linh cửu mà còn chỗ trống thì có thể chở các sĩ quan khác". Một nhà báo ngoại quốc trên hạm Khang Tế chở linh cửu Khang Tế viết rằng: "hạm đội Nhật Bản đã viếng linh hồn của kẻ địch dũng cảm một cách đậm tình người. Khi tàu hơi nước chở linh cửu ra khỏi cảng thì tất cả mọi tàu bè khác đều treo cờ rũ, kỳ hạm của Bá tước Itō cũng nổ pháo lễ đưa tang khi con tàu tiến đi. Các quân hạm Âu châu neo tại cảng Uy Hải Vệ cũng treo cờ rũ, tán thán lòng dũng cảm của cố Đề đốc". Trưởng tư lệnh Itō đã hành động khoan dung một cách lạ lùng đối với kẻ thù bại trận. Không chỉ cho phép toàn bộ người Thanh rút lui theo tàu Khang Tế mà còn cho phép tất cả những người không chiến đấu được rời khỏi cảng Uy Hải Vệ. Trận chiến ở Uy Hải Vệ không chỉ kết thúc trong thắng lợi của hải quân Nhật mà còn thể hiện tinh thần Võ sĩ đạo Nhật Bản kể từ sau sự kiện rùng rợn ở Lữ Thuận. 5. Trong chiến tranh Nhật-Nga ngay sau đó, hành động đối xử của người Nhật đối với tù binh Nga đã chiếm được tình cảm của nhiều người Mỹ. Nhà truyền giáo Cơ Đốc, tiến sĩ Sidney Gulick viết: "Nếu nói về thái độ đối với người ngoại quốc thì không một quốc gia nào để lại những ghi chép đầy tôn kính như Nhật Bản". [Sidney Lewis Gulick, "The White Peril in the Far East" trang 17-18] Việc Nhật đối xử quãng đại với tù binh người Nga cũng khiến Gulick chủ trương rằng người Nhật hoàn toàn thông thạo lễ nghi phép tắc Tây phương. Các thủy thủ Nga bị thương trên hạm Variag được dẫn đến Matsuyama và được đối xử như "khách". Họ được ở phòng đủ rộng rãi, có bác sĩ, dược sĩ chuyên nhiệm, có thông dịch và được 11 nữ khán hộ chăm sóc. Giường ngủ kiểu Tây cũng được bố trí, chăn màn, đệm, gối, gia giường cũng được chuẩn bị chu đáo. Họ cũng được cung cấp bữa ăn kiểu Tây, hoa tươi trang trí phòng bệnh cũng được thay mới sau 2, 3 ngày. Các vị khách sinh hoạt thoải mái, được hưởng tự do đầy đủ. Gulick nghĩ rằng, "hẳn là trước đây, những người này chưa từng được trải qua khoảng thời gian nào thoải mái như thế này trong đời họ". [Cùng tư liệu trên, trang 95-96. Gulick viết về việc các tù binh Nga được đối xử như thế nào. Chuyện này được vợ của một tù binh là Eliza Ruhamah Scidmore xác nhận. Eliza viết, "Chính phủ Nhật đảm bảo tự do riêng tư của tù binh, cấp cho họ cơ sở hạ tầng kiểu Âu châu. Nó còn trên cả mức lữ quán dành cho du khách. Các tù binh sĩ tốt thì được đối xử tử tế mà trong mơ họ cũng không thấy được. Họ được ở trong môi trường sạch sẽ, thoải mái và nhàn hạ". (Eliza Ruhamah Scidmore, "As The Hague Ordains" trang 293)] 6. Một ví dụ rõ nét nhất cho hành động mã thượng, xem địch thủ như kẻ anh hùng được thể hiện trong bài quân ca "Bạt đao đội" (Battō-tai). Bài này ra đời trong bối cảnh cuộc chiến Tây Nam, cuộc nội chiến cuối cùng của nước Nhật. Các Sĩ tộc phương Nam, đứng đầu là Saigō Takamori bất mãn với chính sách của chính phủ Triều đình, tiến quân về thủ đô, nói là để quét sạch lũ gian thần. Quân Triều đình (quan quân) giao chiến gây cấn với quân phản loạn ở Tabaruzaka, nhưng thất bại nặng nề vì chủ lực của quân phản loạn là tầng lớp Võ sĩ Samurai, trong khi lính của quan quân phần lớn là nông dân trưng binh. Vì vậy quan quân quyết định thành lập đội đột kích tuyển chọn từ những cảnh sát tinh thông kiếm thuật, gọi là "Bạt đao đội". Đội quân này mang lại thắng lợi quyết định cho quan quân ở Tabaruzaka, tác động không nhỏ đến chung cuộc. (Xem thêm: https://gokuraku-shujo.blogspot.com/2018/01/Battotai.html) Sau đó, Giáo sư trường Đại học Tōkyō là Toyama Masakazu (từng giữ chức Văn bộ đại thần trong chính phủ, tương đương Bộ trưởng Giáo dục) sáng tác bài thơ "Battō-tai no uta". Bài thơ này được Charles Edouard Gabriel Leroux (Đại úy Pháp, được chính phủ Meiji thuê để viết quân nhạc) phổ nhạc theo âm hưởng nhạc Tây, sau chính thức trở thành quân ca Nhật Bản. Trích đoạn một phần bài quân ca này như sau: 吾は官軍我が敵は、天地容れざる朝敵ぞ  Ware wa Kangun, Waga teki wa tenchi irezaru Chōteki zo (Chúng ta là quan quân, kẻ thù của chúng ta là Triều địch [kẻ thù của Triều đình] thiên địa bất dung) 敵の大将たる者は、古今無双の英雄で Teki no taishō taru mono wa kokon musō no eiyū de (Đại tướng của kẻ thù là bậc anh hùng cổ kim vô song) これに従うつわものは、共に剽悍決死の士 Kore ni shitagau tsuwamono wa hyōkan kesshi no shi (Binh lính theo hắn đều là kẻ sĩ mạnh mẽ cùng liều quyết tử) 鬼神に恥じぬ勇あるも、天の許さぬ反逆を Kijin ni hajinu yū aru mo, Ten no yurusanu hangyaku wo (Dù họ dũng mãnh không thẹn với quỷ thần, nhưng kẻ gây phản nghịch) 起こせし者は昔より、栄えしためし有らざるぞ Okoseshi mono wa mukashi yori, sakaeshi tameshi arazaru zo (trời không dung, xưa nay đều không thể khá) 敵の亡ぶるそれ迄は、進めや進め諸共に Teki no horoburu sore made wa susume ya susume moro tomo ni (Tiến lên, cùng tiến lên nào, cho tới khi tiêu diệt kẻ thù) 玉散る剣抜きつれて、死する覚悟で進むべし Tama chiru tsurugi nuki tsurete, shisuru kakugo de susumu beshi (Tuốt gươm sáng loáng, hãy tiến lên trong tư thế sẵn sàng chết) .... 
 
 
 
Nghe bài quân ca này tại đây 
 
<iframe allow="autoplay; encrypted-media" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/AqQIK2gw7Kk" width="560"></iframe> 
 
 Có thể thấy, hành động khen ngợi kẻ thù, đối đãi tử tế, mã thượng với kẻ thù chẳng những không làm suy giảm vị thế của bên thắng trận mà còn nâng cao vị thế, tầm vóc của họ. Những con người lớn, dân tộc lớn thường biết vượt qua những cái nhỏ nhặt tầm thường mà có hành động lớn để có kết quả lớn.

Bên thắng trận

Lịch sử nhân loại là lịch sử của những cuộc xung đột, mâu thuẫn và chiến tranh bất tận. Chiến tranh là điều không mấy người muốn, nhưng cũng...

Đọc thêm »

Bạt đao đội

Khái quát Bạt đao đội (抜刀隊 - Battō-tai) là tên gọi của một đội quân cận chiến gồm các cảnh sát tinh nhuệ, thông thạo kiếm thuật được thành lập trong trận đánh ở Tabaruzaka vào năm Meiji thứ 10 (1877). Trận chiến này là một nhân tố quan trọng giúp chính phủ Meiji nắm được thắng lợi trong cuộc chiến tranh vùng Tây Nam. Cuộc chiến Tây Nam là cuộc chiến giữa quân chính phủ Meiji (gọi là "quan quân") và quân của các Sĩ tộc phía Tây Nam Nhật Bản nổi loạn, do một quan chức cao cấp trong chính phủ là Saigō Takamori lãnh đạo. Chiến tranh Tây Nam là cuộc nội chiến cuối cùng trong lịch sử Nhật Bản, tính đến thời điểm năm 2018. Từ "bạt đao" (Battō) mang nghĩa là rút đao, rút kiếm. Từ này còn là một thuật ngữ trong kiếm thuật, chỉ lối đánh bất ngờ, khi kiếm đang ở trong vỏ thì xuất kỳ bất ý rút ra, đồng thời cũng lấy mạng đối thủ. Đây là lối đánh độc đáo, chỉ thấy duy nhất trong kiếm thuật Nhật Bản vì thanh kiếm Nhật có độ cong phù hợp để rút nhanh ra khỏi vỏ. 
 <img src="https://i.imgur.com/V2rirFv.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 270px;" />  
 
Nhân vật cảnh sát Saitō Hajime (nhân vật lịch sử) trong bộ Manga Rurōni Kenshin cũng là một thành viên trong Bạt đao đội tại thời điểm chiến tranh Tây Nam. Bối cảnh thành lập Quỷ Nộ Minh Môn (鬼怒鳴門), học giả người Mỹ (tên thật là Donald Keene, phiên âm Nhật là "do-na-ru-do-kiin, đọc theo lối Á Đông họ trước tên sau sẽ thành "Kiin [quỷ nộ] Donarudo [minh môn]) nghiên cứu về Nhật Bản nhận định về cuộc chiến Tây Nam trong sách "Thiên Hoàng Meiji", chương 28 như sau: "Tháng 2 năm Meiji thứ 10 (1877) là một tháng đáng ghi nhớ nhất trong lịch sử Nhật Bản cận đại. Cuộc nội chiến cuối cùng của nước Nhật, cuộc chiến Tây Nam, đã bộc phát trong tháng này và là cuộc chiến mà các vị anh hùng Duy Tân chia rẽ thành hai bên địch ta. Cuộc chiến tranh Tây Nam không chỉ là mối đe dọa lớn nhất đối với khí vận dân chủ chủ nghĩa mà đầu não trong chính phủ muốn hướng đến, mà nó còn là vấn đề trọng đại liên quan đến sự tồn vong của cả thể chế. Ban đầu khi cuộc chiến bộc phát, không ai biết được liệu cuộc nổi loạn của Satsuma có thành công hay không. Nếu như Satsuma thành công thì chắc chắn bản đồ chính trị Nhật Bản sẽ được vẽ lại." Bấy giờ Saigō Takamori bất mãn với chính phủ Triều đình, rút về phiên trấn quê nhà Satsuma (Kagoshima) ở phía Tây Nam nước Nhật. Các phiên trấn miền Tây Nam là nơi tập trung của nhiều Sĩ tộc bất bình với chính phủ, hăm he thời cơ để thay đổi bộ máy nhà nước. Từ tháng 2 năm này, chính phủ nhận được tin báo khẩn cấp từ Kumamoto về cuộc bạo động ở đây. Lục quân khanh Yamagata Aritomo cho rằng tình hình Kagoshima đang cực kỳ cấp bách. Nếu xảy ra bạo động thì sẽ kéo theo điều gì, và kết quả sẽ sinh ra những biến động gì thì khó mà lường trước được, quyết không thể xem nhẹ. Nếu như Kagoshima động thủ thì những kẻ cùng chí hướng ở Kyūshū, Shikoku, San-in, San-yō, Tōkai, Hokuriku, Tōhoku sẽ tham gia vào, bạo loạn sẽ lan rộng khắp cả nước. Trong 8 xứ Sagami, Musashi, Kōzuke, Shimotsuke, Awa, Kazusa, Shimōsa và Hitachi thì cũng có nhiều cựu phiên trấn nhỏ không biết sẽ ngả về bên nào. Bấy giờ ở Kagoshima cũng xuất hiện tin đồn rằng chính phủ đang phái thích khách đến ám sát Saigō Takamori. Saigō là nhân vật được lòng nhiều người trong cả nước Nhật nên tin đồn này khiến phe Saigō tức giận, quyết định kéo quân tiến về thủ đô. Từ đó dẫn đến xung đột giữa quan quân (quân chính phủ) với quân phản loạn (quân Saigō). Một trong những trận đánh quyết định dẫn đến sự ra đời của Bạt đao đội là trận Tabaruzaka. Trong trận này, quân chính phủ (lục quân) tuy chiếm ưu thế về số lượng nhưng phần lớn là lính trưng binh xuất thân từ nông phu, không thạo đánh nhau. Trong khi đó thì lực lượng chủ lực của quân Saigō là các Sĩ tộc, tức tầng lớp Võ sĩ tinh thông kiếm thuật. Vì vậy mà lực lượng của quân chính phủ giảm sút đáng kể khi cận chiến với quân phản loạn. Trước tình hình này, các đầu não trong quân chính phủ quyết định chọn những người xuất sắc về kiếm thuật trong đội cảnh thị Naokiguchi để thành lập đội cận chiến đối phó với quân Saigō. Đội quân này được gọi là "Bạt đao đội" (Battō-tai). Bạt đao đội được thành lập qua 3 lần. Lần thứ nhất là sau ngày 11 tháng 3 năm meiji thứ 10 (1877), gồm hơn 100 cảnh sát tinh nhuệ được chọn lựa từ đội cảnh thị Naokiguchi (354 người). Sau khi đội thứ nhất giảm sút nhân số sau trận đột kích Futamata thì đội Bạt đao thứ 2, thứ 3 được thành lập, và cuối cùng chiếm được Tabaruzaka từ quân Saigō, mở đường đột phá cho quân chính phủ (quan quân). Quỷ Nộ Minh Môn viết về chiến công của Bạt đao đội trong sách "Thiên Hoàng Meiji" như sau: "Thắng lợi đầu tiên của quân chính phủ là do "Bạt đao đội" mang lại. Đây là đội quân được tuyển chọn với trăm cảnh sát tuần tra. Họ dùng gươm đao tấn công vào mạn bên của đồn lũy địch mà quân chính quy đánh mấy ngày cũng không phá nổi. Ngày 15 tháng 3, quân chính phủ bắt đầu tấn công vào Tabaruzaka, cứ điểm phòng vệ của địch. Kể từ khi cuộc chiến Tây Nam nổ ra, cả hai bên đều có nhiều người hy sinh. Ngày 20, quân chính phủ đột phá được trận địch, chiếm được đồn lũy. Bấy giờ có ghi chép rằng: "số lính giặc bỏ mạng đến mấy trăm, xác người ngáng cả lối đi, nước trong hào một màu máu đỏ". Quân chính phủ đuổi theo quân địch bỏ chạy. Cuộc chiến vây thành Kumamoto còn kéo dài thêm 3 tuần, và chiến tranh Tây Nam chỉ kết thúc vào cuối tháng 9 nhưng thắng lợi của quân chính phủ ở Tabaruzaka dường như đã cho thấy trước kết cục. Dù sớm hay muộn thì quân chính phủ với quân số và vật tư chiếm ưu thế cũng sẽ đánh bại các Sĩ tộc Satsuma quật cường." Ảnh hưởng Kể từ thời Duy tân Meiji thì kiếm thuật Nhật Bản bị xem nhẹ so với súng ống Tây phương, Võ sĩ bị cấm mang đao kiếm. Nhưng sau khi Bạt đao đội lập chiến công giúp quân chính phủ giành thắng lợi quan trọng thì giá trị của kiếm thuật và đao kiếm được nhìn nhận lại. Tổng giám sở cảnh thị Kawaji Toshiyoshi viết cuốn "Kích kiếm tái hưng luận" (Gekiken saikō-ron, luận về việc chấn hưng kiếm thuật) thể hiện rõ quan điểm muốn khuyến khích việc dạy kiếm thuật cho cảnh sát. Đến năm Meiji thứ 12 (1879) thì cơ quan dạy võ nghệ, kiếm thuật cho cảnh sát ra đời. Cơ quan này chiêu mộ nhiều kiếm sư nổi tiếng đương thời như Kajikawa Yoshimasa, Ueda Sama-no-suke, Henmi Sōsuke,... Sau thời gian đó, cơ quan này liên tục tuyển dụng nhiều kiếm khách tài ba như Shingai Tadaatsu, Shimoe Hidetarō, Tokunō Sekishirō,... Những kiếm khách này đã hình thành nên nền tảng kiếm thuật cảnh thị. Cơ quan này cũng tổ chức đại hội đấu kiếm với quy mô lớn ở đền thờ Yayaoi. Sở cảnh thị đương thời cũng là cứ điểm lớn nhất của các kiếm khách. Cho đến hiện tại thì lực lượng cảnh sát vẫn là lực lượng hùng mạnh nhất trong giới Kiếm đạo (Kendō) Nhật Bản. Quân ca Vào năm Meiji thứ 15 (1882), Giáo sư trường Đại học Tōkyō là Toyama Masakazu sáng tác bài thơ với tựa đề "Battō-tai no shi" (thơ về Bạt đao đội). Bài thơ này được Charles Edouard Gabriel Leroux (Đại úy Lục quân Pháp, kiêm nhạc sỹ, được chính phủ Meiji thuê để viết quân nhạc) phổ nhạc, đến năm Meiji thứ 18 (1885) thì hình thành bài quân ca "Battō-tai". Leroux dựa trên âm điệu của bài quân ca "Battō-tai" này để sáng tác bài "Fusōka" (Phù Tang ca), đến năm Meiji thứ 19 thì chính thức được chọn làm nhạc hành quân của Lục quân Đại Nhật Bản Đại đế quốc. Hiện tại, bài quân ca "Battō-tai" là nhạc hành quân chính thức của lực lượng cơ động thuộc sở cảnh thị và đội Tự vệ trên bờ. Bài này cũng được trình diễn trong các buổi diễn binh của đội Tự vệ. Bài quân ca "Battō-tai" đi vào lòng người ở giai điệu hùng tráng của quân nhạc Pháp quốc và ca từ bi thống, anh hùng mã thượng của Samurai Nhật Bản. Bài quân ca này có những ca từ tán tụng sự vũ dũng hào hùng của phe địch, một điều vô cùng hiếm thấy trong quân nhạc các nước. Nội dung bài quân ca này sẽ được đề cập trong bài sau.

Bạt đao đội

Khái quát Bạt đao đội (抜刀隊 - Battō-tai) là tên gọi của một đội quân cận chiến gồm các cảnh sát tinh nhuệ, thông thạo kiếm thuật được thành ...

Đọc thêm »

Từ thế ca

<img height="400" src="https://i.imgur.com/5zV4wZj.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 409px;" width="640" /> 
 
 
Có người từng nói, người Nhật Bản vốn không có triết lý gì đáng kể đối với cuộc sống, nhưng họ lại có một quan niệm đặc biệt đối với cái chết. Cái đẹp trong văn hóa truyền thống Nhật Bản hội đủ các yếu tố: "u", "nhàn", "thanh", "nhã" và đậm mùi chết chóc. Cái chết trong nét đẹp truyền thống của người Nhật không mang tính man rợ, kinh dị hay ám ảnh mà đượm vẻ man mác, một chút luyến tiếc như lòng người vốn biết nhưng vẫn cố cưỡng lại lẽ vô thường của cõi đời. Có khá nhiều khía cạnh thể hiện sự chết chóc là một nét đẹp trong tâm thức của người Nhật. Một trong những khía cạnh đó là thơ từ thế (từ thế ca, từ thế cú), bài ca từ biệt cõi đời, hay gọi tắt là "từ thế". "Từ thế" (辞世 - Jisei) vốn là danh từ chỉ sự chia lìa cõi đời, sau đó được dùng để chỉ hình thức thơ ca ngắn của người sáng tác lúc chuẩn bị lìa đời. Hình thức của kiểu thơ này gồm có Hán thi (thơ chữ Hán), kệ, Waka (Hòa ca, thể thơ theo nhịp 5-7) hay Haiku. Thơ từ thế được sáng tác ngay lúc tác giả chuẩn bị lìa đời. Đây là phong tục cố hữu ở vùng Đông Á, nhưng thấy rõ rệt nhất là ở Nhật. Nội dung của thơ từ thế thường là sự cảm khái, tóm lược về cuộc đời của tác giả trước lúc chết. Thiền sư dòng Lâm Tế (Rinzai) sống cuối thời Kamakura là Yakuō Tokuken viết, "lời của kẻ trước lúc chết không phải là lời tầm thường, đó là bức tường mà bất cứ ai cũng phải đi qua". Đến nay vẫn chưa xác định được tục viết thơ từ thế khởi nguồn từ khi nào, nhưng hình thức này nở rộng vào thời trung cổ ở Nhật và là không thể thiếu đối với giới văn nhân trước lúc chết, hoặc giới Võ sĩ trước khi tiến hành nghi thức Seppuku (mổ bụng tự sát). Trong trường hợp này thì thể thơ Waka với nhịp điệu 5-7 được sử dụng nhiều, còn các Thiền sư cũng có tục để lại thơ tuyệt bút trước lúc qua đời, theo hình thức kệ (Kệ đà). Akechi Mitsuhide, bộ tướng của Oda Nobunaga cuối thời Chiến quốc, người nổi lửa ở chùa Bản Năng (Honnō) giết chết chủ mình, sau đó bị thuộc hạ của Oda truy sát. Trước lúc tự sát, Akechi để lại bài thơ từ thế chữ Hán rằng: "Thuận nghịch vô nhị môn, đại đạo triệt tâm nguyên, ngũ thập ngũ niên mộng, giác lai quy nhất nguyên" (順逆無二門 大道徹心源 五十五年夢 覚来帰一元). (Dịch ý: quy thuận và phản nghịch vốn một lẽ, ta như tỉnh giấc mộng 55 năm mà trở về với cái đạo lớn, gốc rễ của tâm) Uesugi Kenshin, danh tướng sùng Phật giáo thời Chiến quốc, trước lúc qua đời cũng để lại thơ từ thế dưới hình thức kệ của nhà Phật, phảng phất lẽ vô thường: "Tứ thập cửu niên, nhất thùy mộng, nhất kỳ vinh hoa, nhất bôi tửu" (四十九年一睡夢 一期栄華一盃酒). (Dịch ý: 49 năm, một giấc mộng, một thời vinh hoa, một chén rượu) Đến thời Edo thì thơ từ thế ở hình thứ kệ biến mất, đồng thời chứng kiến trào lưu chuyển đổi từ thể thơ Waka sang thơ Haiku, Kyōka (Cuồng ca - thơ điên). Trong thời kỳ này, văn chương từ thế đạt đến đỉnh cao khi miêu tả cái chết một cách nhẹ nhàng, sáng sủa nhưng vẫn lột tả được tầm quan trọng của nó. Yếu tố thô tục, hài hước vốn không có trong thơ Waka cũng được sử dụng rộng rãi trong thời kỳ này. Những người bị buộc phải chọn cái chết vì lý do chính trị thường sử dụng Hán thi cho bài ca từ biệt cõi đời của mình cũng là một nét đặc trưng trong thời kỳ này. Một trong những bài thơ từ thế nổi tiếng thời Edo ở dạng Waka được nhắc đến nhiều qua các phim Jidai-geki là bài thơ của Asano Naganori, chúa phiên Akō ở xứ Harima. Bài thơ của Asano gắn liền với sự kiện 47 Rōnin (Võ sĩ vô chủ) báo thù cho chủ cũ trong sự kiện "Lãng sĩ thành Akō". (Tham khảo: <a href="https://gokuraku-shujo.blogspot.com/2013/12/khai-quat-ve-chushingura.html" target="_blank">bài này</a>). "Kaze sasou  風さそふ Hana yori mo nao  花よりもなほ Ware wa mata   我はまた Haru no nagori wo  春の名残を Ikani to ya sen"   いかにとやせん 
 
 
 
 (Dịch ý: hơn cả cánh hoa (anh đào) trước gió, ta còn luyến tiếc mùa xuân này lắm thay) 
 
 
 
Xem video: 
 
<a href="https://www.facebook.com/gokurakushujo.vietsub/videos/947842752045644/">https://www.facebook.com/gokurakushujo.vietsub/videos/947842752045644/</a> 
 
 Về thơ từ thế ở hình thức Haiku, không thể không nhắc tới bài thơ của Thi thánh Matsuo Bashō. Đây là bài thơ Haiku cuối cùng của Bashō sau chuyến đi đến xứ Iga. "Tabi ni yande  旅に病んで Yume wa karenon wo  夢は枯野を Kake mawaru" かけ廻る (Dịch ý: mang bệnh trên đường lữ hành, mộng ta vẫn còn lởn vởn trên cánh đồng khô) Suy nghĩ về cái chết, cũng như những bài thơ từ thế của người Nhật được vị học giả thơ ca Nhật Bản là Yoel Hoffmann (Do Thái) viết trong cuốn "Japanese Death Poems". Cuốn sách này tập hợp nhiều bài thơ từ thế của các Thiền sư, Võ sĩ Nhật Bản qua các thời đại, được Yoel dịch Anh ngữ. Cuốn sách được xuất bản từ năm 1986 và nhận được nhiều phản ứng tích cực từ độc giả phương Tây. 
 
 
<iframe allowfullscreen="true" allowtransparency="true" frameborder="0" height="314" scrolling="no" src="https://www.facebook.com/plugins/video.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fgokurakushujo.vietsub%2Fvideos%2F947842752045644%2F&show_text=0&width=560" style="border: none; overflow: hidden;" width="560"></iframe>

Từ thế ca

Có người từng nói, người Nhật Bản vốn không có triết lý gì đáng kể đối với cuộc sống, nhưng họ lại có một quan niệm đặc biệt đối với cá...

Đọc thêm »

Đồng YEN Nhật Bản

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9_MuhdsO9vSWKk2UzdO-eZHC9HIDqStEOzN2Jd9oKtfgEjqLj36s8YcF-aLLKXgPfneEvrFE6TIvb0ys2LN3YiR5h-mQZMlh2rbPMLb1trxnApGC4DiHYVSJSYXjS-ZVdqVo-ZA_9S8DT/s1600/Japan+10000+Yen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="792" data-original-width="1600" height="158" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9_MuhdsO9vSWKk2UzdO-eZHC9HIDqStEOzN2Jd9oKtfgEjqLj36s8YcF-aLLKXgPfneEvrFE6TIvb0ys2LN3YiR5h-mQZMlh2rbPMLb1trxnApGC4DiHYVSJSYXjS-ZVdqVo-ZA_9S8DT/s320/Japan+10000+Yen.jpg" width="320" /></a></div>
 
 
Đồng tiền Nhật Bản, viết Hán tự là 円, đây là dị thể của chữ 圓. Bính 
âm Tàu đọc chữ này là "yuán", âm Hán Nhật đọc là "EN" và âm Hán Việt đọc
 là "viên", tuyệt đối không có âm nào đọc là YÊN cả. Chữ này có nghĩa là hình tròn, đều đặn, đầy đủ (viên mãn), từ đó đưa tới nghĩa là đồng tiền. 

 Có lẽ người Việt đọc là "yên" bắt nguồn từ biểu ký của đồng tiền này 
trong tiếng Anh. Người Tây biểu ký bằng mẫu tự La Tinh là "YEN". Tại sao
 lại là YEN mà không phải là EN như cách đọc, cách ghi của người Nhật? Cho đến nay vẫn chưa có kiến giải chính xác về việc này mà người ta suy đoán có thể là 3 lý do sau: 
<div class="text_exposed_show">

 1. Lý do phát âm: nếu viết là "EN" thì người ngoại quốc (Tây) phát âm 
gần giống với "IN" hơn, do đó thêm vào chữ "Y" để phân biệt. Nếu 10 EN 
ghi sang tiếng Anh là TenEn thì dễ có người đọc là Te-nen. Nên cần thêm 
chữ Y để phân biệt. Kiểu như tên nam giới nhật là Jun Ichirō nhưng 
nếu ghi liền nhau thành Junichirō thì người ngoại quốc dễ nhầm thành Ju
 Nichirō. 
 Theo ghi chép của những người ngoại quốc đầu tiên đến Nhật thì họ ghi tên EDO (Giang Hộ, tên cũ thủ đô Tōkyō ngày nay) là YEDO. 

 2. Để phân biệt với từ vựng ngoại quốc: từ "EN" trong tiếng Hà Lan có 
nghĩa là "và", trong tiếng Pháp, Tây Ban Nha có nghĩa là "ở trong~" nên 
(người Tây) thêm chữ Y vào đơn vị tiền của Nhật ể phân biệt. 
 3. Chuyển từ Yuan (nguyên): có thuyết cho rằng Yen là chuyển từ Yuan (nguyên), đơn vị tiền của Tàu. 
 Tất cả chỉ là giả thuyết, tới nay vẫn chưa có câu trả lời chính xác.</div>

Đồng YEN Nhật Bản

Đồng tiền Nhật Bản, viết Hán tự là 円, đây là dị thể của chữ 圓. Bính âm Tàu đọc chữ này là " yuán ", âm Hán Nhật đọc là ...

Đọc thêm »

Lập trình 65816 bài 1

Lập trình 65816 bài 1

Xem hướng dẫn cụ thể tại link nguồn ( click )

Đọc thêm »

Yêu quái Nhật Bản: Âm ma la quỷ

<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/9zzbFaD.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 398px;" /></div>
 
 
<div style="text-align: center;">
 Âm ma la quỷ theo mô tả của họa sĩ Toriyama Sekien</div>
 
 
<img class="post-image-placeholder" src="https://i.imgur.com/KTNc9Ty.jpg" style="max-width: 100%; min-height: 413px;" /> 
 
<div style="text-align: center;">
Tạo hình Âm ma la quỷ trong game Nioh </div>
 
Onmoraki (陰摩羅鬼 - Âm ma la quỷ) là một loại yêu quái, quái điểu được nhắc tới trong cổ thư Trung Hoa và Nhật Bản. Loại yêu quái này được cho là sinh ra từ khí của xác mới chết, do xác chết không được cúng kiến mà thành. Onmoraki (Âm ma la quỷ) có khi còn xuất hiện ở chỗ sư sãi biếng nhác đọc kinh văn. Họa sĩ cổ điển Toriyama Sekien đã vẽ lại quái điểu này trong tập tranh "Konjaku Gazu zoku Hyakki" (tập tranh vẽ bách quỷ xưa nay, phần 2) theo lời mô tả từ cổ thư Trung Hoa "Thanh tôn lục" với hình dáng của chim, toàn thân màu đen, mắt như đốm lửa, đập cánh cất tiếng hót cao lanh lảnh. Trong cổ thư "Thanh tôn lục" có đoạn viết như sau về quái điểu Âm ma la quỷ này. Đời nhà Tống, ở Trịnh châu có người tên Thôi Tự Phúc. Một lần nọ khi đang nằm ngủ trên bảo điện của một ngôi chùa ngoài kinh thành thì giật mình tỉnh dậy vì có tiếng quở mắng. Định thần nhìn lại thì thấy một quái điểu như mô tả, khi Thôi bỏ chạy thì quái điểu biến mất. Thôi đem chuyện hỏi tăng lữ trong chùa thì được biết ở đây không có quái điểu nào như vậy, nhưng mấy ngày trước có để tạm xác người chết. Thôi quay về kinh đô, hỏi thăm sư trong chùa ở đây thì được biết đó là Âm ma la quỷ sinh ra từ khí của người mới chết. Trong tập cổ thư "Taihei Hyakki monogatari" ở Nhật cũng có ghi chuyện tương tự như "Thanh tôn lục". Tại xứ Yamashira (ngày nay là phủ Kyōto) có người tên Takuhei định ngủ trong chùa thì có tiếng gọi dậy. Takuhei thấy con quái điểu, hoảng sợ bỏ chạy, quan sát từ trong bóng tối thì quái điểu biến mất. Takuhei đem chuyện hỏi trưởng lão trong chùa thì được biết theo Đại tạng kinh thì đây là yêu quái Âm ma la quỷ sinh ra từ xác chết để tạm ở chùa gần đó. Nguồn gốc tên gọi Âm ma la quỷ xuất phát từ "ma la", một thứ ma quấy nhiễu cản trở đường giác ngộ, thêm vào chữ "âm" và "quỷ" để nhấn mạnh rằng đó là loại ma đồng thời cũng là quỷ. Có ý kiến cho rằng đó là hỗn hợp của "âm ma" (chướng ngại) và "la sát quỷ".

Yêu quái Nhật Bản: Âm ma la quỷ

Âm ma la quỷ theo mô tả của họa sĩ Toriyama Sekien Tạo hình Âm ma la quỷ trong game Nioh Onmoraki (陰摩羅鬼 - Âm ma la quỷ) là...

Đọc thêm »

Văn hóa Rokumeikan

<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/EmWOy3N.jpg" /></div>
 
Ngày 28 tháng 11 năm Meiji thứ 16 (1883) diễn ra lễ khánh thành tòa nhà 2 tầng kiểu Tây "Rokumeikan" (Lộc Minh quán, tòa nhà "nai kêu") dưới sự tổ chức của Ngoại vụ khanh Inoue Kaoru cùng phu nhân Takeko. Tòa nhà Enryōkan là nơi tiếp đãi khách quý ngoại quốc từ trước (mở đầu là đón tiếp Công tước Edinburgh) đến nay nhưng vốn là công trình rẻ tiền, ban đầu được Mạc phủ dựng lên làm trường học hải quân. Khi được chuyển sang làm nơi tá túc cho khách quý ngoại quốc thì tuy bên trong được tân trang lại nhưng tòa nhà cũng không tránh khỏi hư hại vì đã cũ. Vì vậy, rõ ràng là chính phủ cần một tòa nhà mới. 
Người thiết kế Rokumeikan là kiến trúc sư Anh quốc Josiah Conder. Tòa nhà có mái kiểu Mansard (kiểu mái có cấu tạo phần trên ít cong, phần dưới góc cong lớn) nên còn được gọi là "phong cách Phục hưng kiểu Pháp". Tuy nhiên phần mái cổng dạng vòm ở mặt trước lại phảng phất phong cách Hồi giáo, trong khi phần cột lại mang ảnh hưởng của Ấn Độ. Chỉ có cách bố trí của hàng cây tùng, ao nước, hàng cọ và đèn đá trong khu vườn là cho thấy nét Nhật Bản trong công trình kiến trúc đa phong cách này. Kiểu dáng kiến trúc của tòa nhà này phản ánh sở thích Quốc tế của Inoue. Sự có mặt của phu nhân Inoue trong lễ khánh thành là điều không thể tưởng tượng ra nổi trong một buổi lễ của quốc gia vào 15 năm trước. Điều này dự báo trước rằng trong tương lai, nữ giới sẽ đóng vai nổi bật trong hoạt động của tòa nhà. 
 
Tòa nhà Rokumeikan được dựng lên trên nền móng dinh thự của cựu phiên trấn Satsuma với tổng chi phí 180.000 En (tòa nhà của Ngoại vụ sảnh đương thời có giá 40.000 En). (1) Dĩ nhiên sự huấn luyện khắc nghiệt kiểu Sparta, đặc trưng của Võ sĩ Satsuma không thể nào sánh được với mục đích sử dụng phù phiếm của tòa nhà mới này. Ngoại quan như những ngôi nhà xuất hiện trong truyện cổ tích đã thay thế cho bức tường uy nghiêm khó gần của dinh thự Võ gia vào cuối thời Mạc phủ. Tòa nhà này tượng trưng cho những thay đổi lớn đã xảy ra chỉ trong 15 năm qua. Xuất phát của tên gọi Rokumeikan bắng nguồn từ "Thư kinh", tập thơ Trung Quốc thời cổ đại, lấy ý từ bài thơ "lộc minh" bàn về lễ nghĩa tiếp đãi khác quý của gia chủ.  
 
Bài thơ "lộc minh": 
 
 
<div style="text-align: right;">
U u lộc minh, </div>
<div style="text-align: right;">
Thực dã chi bình. </div>
<div style="text-align: right;">
Ngã hữu gia tân, </div>
<div style="text-align: right;">
Cổ sắt xuy sênh. </div>
<div style="text-align: right;">
Xuy sênh cổ hoàng, </div>
<div style="text-align: right;">
Thừa khuông thị tương. </div>
<div style="text-align: right;">
Nhân chi hảo ngã, </div>
<div style="text-align: right;">
Thi ngã chu hành</div>
 
 
 
Dịch nghĩa (thivien.net) 
 
Con hươu kêu hoà dịu  
Để gọi nhau ăn cỏ bình ở đồng nội  
Ta có nhiều tân khách tốt  
Thì đánh đàn thổi sáo lên  
Thổi sao thổi kèn lên  
Hãy bưng cái rổ đựng hàng lụa để ta trao tặng tân khách  
Những người mến thích ta  
 
Hãy chỉ cho ta nẻo đường nào to tát (để ta noi theo) 
 
Tên gọi hoàn toàn thích hợp với mục đích của tòa nhà mới này. Chức năng chính của nó là tiếp đãi khách quý ngoại quốc. (2) Như vậy, người ngoại quốc không còn bị coi là kẻ phiền toái bất tịnh làm vấy bẩn đất nước của những vị thần nữa, mà giờ đây họ được tiếp đãi tử tế, đầy kính ý tại tòa nhà Rokumeikan này. 
Ngoài ra Rokumeikan còn một chức năng quan trọng khác, đó là chứng minh cho người ngoại quốc thấy rằng giờ đây người Nhật đã vứt bỏ quá khứ cổ hủ, có thể theo lễ nghi phép tắc kiểu Âu trên bàn ăn hay những quy tắc trong hội khiêu vũ kiểu Tây. Những bữa ăn được phục vụ ở Rokumeikan đều hết sức tỷ mỷ, phần nhiều đều có Menu bằng tiếng Pháp. Những buổi khiêu vũ tổ chức ở đại sảnh là nơi các quý ông Nhật Bản mặc trang phục dạ hội, những quý bà khoát lên mình bộ thời trang Paris cùng nhau say sưa nhảy múa trong giai điệu Waltz, điệu Polka, điệu Mazurka, điệu Galop mới nhất của Âu châu do đội quân nhạc lục hải quân biểu diễn. Đây cũng là nơi để người ngoại quốc sống ở Tōkyō dạy cho những người chưa biết cách khiêu vũ.  
Những luận khách bảo thủ Nhật Bản tham gia vào hội khiêu vũ thường chau mặt nhíu mày, cảnh cáo rằng nam nữ ôm nhau trước mặt công chúng là hành vi cực kỳ vô đạo đức. Chẳng hạn một bài báo đương thời viết về khiêu vũ như sau: 
 
"Quý cô tựa đầu vào vai nam tử rồi hướng khuôn mặt xinh đẹp về bên tai của nam tử. Cánh tay nàng quàng ra sau cổ nam tử, hai bộ ngực phập phồng chạm nhau, lên xuống nhịp nhàng theo hơi thở như nhịp sóng. Hai đôi chân hòa quyện vào nhau như thể dây leo bám quanh gốc tùng. Cánh tay rắn chắc của nam tử vòng quanh eo quý cô, cứ mỗi nhịp lại kéo nàng sát vào cơ thể mình. Ánh mắt lưu lệ của cô dán chặt vào nam tử nhưng không nhìn thấy gì vì ánh sáng chói chang. Âm nhạc khuấy động cô nhưng tai cô không nghe thấy gì ngoại trừ âm hưởng vang vọng của ngọn thác từ nơi xa xôi. Cô di chuyển như trong giấc chiêm bao, toàn thân bám chặt lấy nam tử. Thử hỏi đến nước này thì đức hạnh của trang thục nữ đã vứt đi đâu?"  
 
Nhiều người Nhật đều có chung phản cảm về mặt đạo đức như thế này đối với hội khiêu vũ. Tuy nhiên những người ở tầng lớp thượng lưu nghĩ rằng đây là thú vui thiết yếu về mặt xã giao. Để cải thiện kỹ thuật khiêu vũ, họ tham gia vào những buổi luyện tập vào mỗi tối được tổ chức ở Rokumeikan từ tháng 10 năm Meiji thứ 17 (1884). Ký sự đương thời viết về việc này như sau: 
 
"Phu nhân của Tham nghị Inoue, Tham nghị Ōyama, ngài Mori Văn bộ sảnh cùng lệnh nương của các quan chức cao cấp khác tập trung tại Rokumeikan ở phố Yamashita từ 6 giờ chiều ngày 27 để luyện tập khiêu vũ. Đây là buổi luyện tập cho tiết Thiên trường vào ngày mùng 3 tháng sau. Các quý bà quý cô này đã luyện tập thuần thục nhưng nếu các quý ông chưa thạo kỹ năng này thì thật khó coi trong lễ dạ hội. Các quan chức Ngoại vụ, Cung nội đều đã bắt đầu luyện tập khiêu vũ từ trước nhưng có tin đồn rằng không biết liệu có kịp cho ngày 3 tháng sau hay không".  
 
Có lẽ những người nhảy múa ở Rokumeikan không suy nghĩ gì khác ngoài việc thể hiện những bộ trang sức đắt tiền và khả năng khiêu vũ của mình. Tuy nhiên Inoue Kaoru mong đợi sẽ thuyết phục được người ngoại quốc thông qua việc đào sâu thêm mối quan hệ với họ về mặt sở thích. Mục đích cuối cùng của Inoue là bãi bỏ trị ngoại pháp quyền, muốn thuyết phục liệt cường rằng người Nhật Bản đã đạt tới tầm cap của chuẩn mực văn hóa Âu châu nên người Nhật cần phải được đối xử ngang hàng. Trị ngoại pháp quyền là biểu tượng của lòng bất tín của người Âu châu đối với nền tư pháp Nhật Bản và là một ví dụ điển hình thể hiện sự ưu việt của người ngoại quốc đối với người Nhật Bản. 
 
 
Không biết tòa nhà hưởng lạc Rokumeikan cống hiến được bao nhiêu phần ý nghĩa trong việc chấm dứt hiệp ước bất bình đẳng. Trái với sự mong đợi từ phía Nhật Bản, người Âu châu trong buổi khiêu vũ không hề thấy ấn tượng với những nỗ lực của người Nhật nhằm chứng minh rằng mình có thể hành động theo kiểu Âu châu. Sự thật là người Âu châu nhìn nam nữ Nhật Bản trong những bộ trang sức ngoại quốc đắt tiền với con mắt kỳ dị, thậm chí là khôi hài. Trong bức biếm họa của mình, họa sĩ Pháp Georges Bigot vẽ một đôi nam nữ đứng trước gương. Phần tóc của người nữ được bôi keo, dựng đứng lên trên như chiếc mũ trụ, trên cắm một chiếc lông đà điểu. Chiếc váy xòe cùng cái ô trên tay đều là hàng thời trang thanh lịch đang thịnh hành ở Paris. Người nam có bộ ria mép được cố định bằng sáp, tay cầm chiếc mũ nồi bằng lụa. Bên dưới chiếc áo thanh nhã là cặp chân như hai que diêm. Hình ảnh phản chiếu trong gương là một đôi khỉ.  
 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/V0LW5GW.jpg" /></div>
 
Bức biếm họa không chút khoan dung này của Bigot có tựa đề "quý ông quý bà gặp nhau xã giao". Đây chính là hình ảnh người Nhật Bản ở Rokumeikan phản chiếu trong mắt người ngoại quốc. Bigot đến Nhật năm Meiji thứ 18 và được mời đến dự buổi khiêu vũ trong tiết Thiên trường (sinh nhật của Thiên Hoàng) viết về trải nghiệm của mình trong nhật ký và cuốn tiểu thuyết "hội khiêu vũ Edo".  Ấn tượng của một người khách về hội khiêu vũ ở Rokumeikan như sau: 
 
"Hội khiêu vũ kiểu Âu châu đầu tiên được tổ chức ngay giữa Tōkyō chỉ là trò khỉ bắt chước. Những cô gái trẻ mặc bộ đồ vải muslin, đeo găng lên đến tận khuỷu tay, kẹp quyển sổ trắng như ngà voi giữa những ngón tay, ngồi trên ghế và nở nụ cười gượng. Có lẽ đôi tai của các cô cảm thấy khó hiểu với những giai điệu Tây của chúng ta, nhưng họ vẫn nhảy được điệu Polka và điệu Waltz theo giai điệu Operetta. (giản lược) 
Sự bắt chước kệnh cỡm này khiến người ngoại quốc thấy thích thú nhưng nó cũng cho thấy rằng quốc dân nước này không có niềm hứng thú và hoàn toàn thiếu vắng lòng tự hào dân tộc".  
 
(Trích đoạn trong sách "Thiên Hoàng Minh Trị")

Văn hóa Rokumeikan

Ngày 28 tháng 11 năm Meiji thứ 16 (1883) diễn ra lễ khánh thành tòa nhà 2 tầng kiểu Tây "Rokumeikan" (Lộc Minh quán, tòa nhà ...

Đọc thêm »

Đền thờ Inari ở Fushimi

Thần Inari, hay Inari Đại minh thần (稲荷大明神 - Inari Daimyōjin) là vị thần chi phối ngũ cốc, thần nông nghiệp trong thần thoại Nhật Bản. Trên khắp nước Nhật có khoảng 3 vạn đền thờ vị thần này, nhưng lớn nhất là đền thờ Inari ở Fushimi, thuộc cổ đô Kyōto. Đền thờ này được xây dựng từ năm Wadō  thứ 4 (711 Tây lịch) và kể từ đó, nơi này trở thành tâm điểm của tín ngưỡng Inari, nơi người Nhật đến để cầu nguyện phong thuận vũ điều, ngũ cốc được mùa, mua may bán đắt, người người được hạnh phúc. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img height="423" src="https://i.imgur.com/NMs3JSv.jpg" width="640" /></div>
 
 
 
<div style="text-align: center;">
Đền thờ Inari ở Fushimi, Kyōto</div>
<div>
 </div>
<div>
Đền thờ Inari ở Fushimi là địa điểm quay phim của bộ phim Hollywood năm 1997 là "Memoirs of a Geisha" (tên phát hành ở Nhật: "Sayuri"). Kể từ đó, đền thờ này đón một lượng du khách lớn đến viếng thăm hàng năm. Điểm độc đáo nhất của đền Fushimi Inari là hơn 10.000 cánh cổng Torii nằm san sát nhau trên một đoạn đường dài, và nhiều tượng cáo (hồ ly) trong khuôn viên. Người ta cho rằng con cáo (hồ ly) là sứ giả của thần Inari nên đôi khi cái tên Inari còn được dùng để chỉ hồ ly.</div>
<div>
Năm 2014, đền Fushimi Inari được bầu chọn là địa điểm du lịch được người ngoại quốc yêu thích nhất. Không chỉ vậy, đền Fushimi Inari còn nổi tiếng bởi 10 điều kỳ thú như dưới đây.</div>
<div>
 </div>
<div>
#1 Tục gieo đất</div>
<div>
 </div>
<div>
Phía sau chính điện của đền Inari là ngọn núi Inari. Núi này được xem là thánh địa của thần Inari giáng lâm khi xưa. Inari là vị thần cai quản ngũ cốc nên người ta cho rằng nếu lấy đất từ núi Inari đem về rải xuống ruộng thì ngũ cốc sẽ xum xuê. Thời xưa người ta lấy viên đất to bằng hạt cơm từ trên núi Inari, bên ngoài sơn bạc và gọi là "Tsubotsubo", đem rải xuống ruộng trong lễ cầu được mùa. Viên đất Tsubotsubo sau phát triển thành hình nhân bằng đất sét. Ngày nay hình nhân Fushimi được xem như một món đồ chơi đặc sắc của địa phương. Đến nay, khi có hình nhân đất sét hay chuông đất sét vỡ thì người dân đem mảnh vỡ chôn trong khu đất của nhà mình như một vết tích của tục gieo đất xuống ruộng để cầu được mùa khi xưa.</div>
<div>
 </div>
<div>
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/sD8Njzm.jpg" /></div>
</div>
<div>
Hình nhân đất sét ở Fushimi, tay cầm viên đất sơn màu bạc bên ngoài</div>
<div>
 </div>
<div>
#2 Xin lộc đầu năm 
 
Hàng năm cứ vào tháng 2 Tây lịch, lễ hội "Hatsu uma Taisai" (sơ ngọ đại tế, lễ hội lớn của ngày ngọ đầu tiên trong năm) được tổ chức tại đền thờ Fushimi Inari để tưởng nhớ thần Inari giáng lâm vào năm Wadō thứ 4. Kể từ thời Heian thì đây là lễ hội thần Inari lớn nhất trong năm. Trong ngày này, người đến tham bái được ban cho "lộc" là một nhành cây sam (Sugi). 
Cây sam (cây Sugi) được cho là cây thần của thần Inari. Ngày xưa, người đến tham bái trong ngày sơ ngọ nhất định phải bẻ một cành cây sam, mang về nhà trồng trong vườn hay chậu nhà mình. Nếu cành cây mọc rễ thì đó là dấu hiệu "cát" (tốt lành), còn nếu cành cây không mọc rễ thì đó là điềm "hung" (xấu). Ngày nay người ta không còn bẻ cành nữa mà cành cây sam được các tư tế ban cho người đến tham bái để làm bùa cầu mua may bán đắt, trong nhà bình an. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/in9e3g8.jpg" /></div>
 
 
 
#3 Nghìn cánh cổng Torii 
 
Cổng Torii là điểm đặc trưng của những ngôi đền Thần đạo, ngăn cách cõi thế tục với không gian của thần linh. Cổng Torii được sơn màu đỏ, gồm 2 cột dọc đỡ 2 thanh xà bên trên. 
 
Từ chính điện của đền Fushimi Inari theo đường leo lên núi Inari có vô số cánh cổng Torii sơn đỏ đứng san sát nhau tạo thành cảnh quang thần bí. Con đường này còn được gọi là "đường hầm đỏ", tên gọi khác là con đường "nghìn cánh cổng Torii" (Sembon Torii). Tuy gọi là nghìn cổng nhưng số lượng thực tế là hơn10.000 cổng trên suốt con đường dài 4 km. 
Tục truyền rằng người nào mang tín ngưỡng Inari và có ước nguyện mong thành sự thật thì phải đi qua hết những cánh cổng này. Cũng có thuyết giải thích rằng những cánh cổng này là do những người theo tín ngưỡng Inari từ thời Edo cúng dường vì ước nguyện của họ đã thành sự thật.  
 
Lý do lớn nhất khiến người ngoại quốc yêu thích đền thờ Inari ở Fushimi này chí là con đường nghìn cổng Torii. Đứng trước hàng cổng, người ta cảm thấy như đang ở trong một thế giới phi hiện thực, mang đầy màu sắc thần bí của thần thoại Nhật Bản. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/liEaqe9.jpg" /></div>
 
 
<div style="text-align: center;">
<img height="266" src="https://i.imgur.com/9p7dVkg.png" width="400" />
</div>
 
 
# 4 Đá nặng nhẹ 
 
Đi qua khỏi nghìn cánh cổng Torii, có một chỗ gọi là "Oku no in". Tại đây có cặp đèn đá và phía trên đèn đá có hòn "đá nặng nhẹ" (Omokaru ishi). Du khách có thể đứng trước đèn đá bên trái hay bên phải tùy thích để cầu khấn, sau đó dùng hai tay để nâng đèn lên. Nếu như cảm thấy đá nhẹ hơn mình dự định thì lời khấn nguyện sẽ thành công, nếu ngược lại thì thất bại. Người ta nói phàm là người mang ác nghiệp thì có dùng sức thế nào đi nữa cũng không thể nâng hòn đá lên được. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/XClnpNE.jpg" /></div>
 
# 5 Ao Shin-ike 
 Ven đường từ chỗ đá nặng nhẹ tiến về phía ngã 3 đường có cái ao lớn tên là Shin-ike (Tân Trì, ao mới). Truyền thừa cho rằng nếu người nào muốn tìm người bỏ nhà đi hay đi lạc thì chỉ cần đến ao này vỗ tay thì nhất định sẽ tìm được manh mối người đi lạc nhờ vào phương hướng của tiếng vọng lại. 
Ngoài ra bên bờ ao còn có chỗ lễ bái gọi là "Kumataka-sha", khi vào đó khấn vái rồi hướng về ao Shin-ike mà vỗ tay 2 lần. Nếu như tiếng vọng lại có cảm giác từ xa thì nguyện vọng sẽ lâu thành sự thật, còn nếu tiếng vọng gần thì sẽ chóng được toại nguyện. 
Vì đều liên quan đến tiếng vọng nên ao này còn có tên khác là "Kodama-ike" hay "Kodama-ga-ike", nghĩa là "ao tiếng vọng" và có vẻ như cái tên này phù hợp với sự thần bí của nó hơn. 
 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img height="480" src="https://i.imgur.com/6odaS2Q.jpg" width="640" /></div>
 
#6 Đá kiếm 
 Sâu bên trong núi Inayama có ngôi miếu tên là "Mitsurugi-sha" (Ngự kiếm xã), phía sau có tảng đá khổng lồ buộc dây Shime-nawa được cho là đá thần và gọi là "Tsurugi ishi" (Kiếm thạch). Truyền thuyết cho rằng Lôi thần (thần sét) ngày xưa bị giam trong tảng đá này nên còn có tên là "Kaminari ishi" (Lôi thạch, đá sét).  
Bên cạnh miếu có giếng nước được gọi là "nước nung kiếm". Theo truyền thuyết thì người thợ rèn kiếm thời Heian là Sanjō Kokaji Munechika đã dùng nước trong giếng này để rèn nên danh kiếm "Kogitsune-maru" với sự trợ giúp Kogitsune, con hồ ly sứ giả của thần Inari.</div>
<div>
 
<img height="480" src="https://i.imgur.com/7gwmMer.jpg" width="640" /> 
 Trong số nhiều ngôi miếu trên núi Inari thì "Mitsurugi-sha" là nơi linh thiêng nhất. Khi đến đây thì du khách cảm thấy lâng lâng, cảm giác như các linh thể đang thấm vào trong người. 
 
 
#7 Vô số nấm mồ 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img height="480" src="https://i.imgur.com/p1Q02Oj.jpg" width="640" /></div>
 
Trong núi Inari có một nơi với vô số đền thần tí hon được gọi là "O-tsuka" (nấm mồ), trước những đền thần này là những cánh cổng Torii tí hon tạo nên cảng quang kỳ dị. Thực tế những cánh cổng này là do những người mang tín ngưỡng Inari cúng dường, xem như đây là thần bảo hộ cá nhân. Vì cá nhân cúng dường nên kích cỡ, cách thờ cũng thiên sa vạn biệt. So với nhiều nơi khác trong quần thể đền thờ Inari thì nơi này có lịch sử khá gần đây, bắt đầu từ thời Meiji mới có. Đến cuối thời Meiji thì hình thành như ngày nay. 
Theo thống kê thì đầu thời Shōwa có 2.500 nấm mồ tí hon này, đến năm Shōwa thứ 40 thì đã hơn 7.000 còn hiện tại không dưới 10.000 
 
 
#8 Cổng Nune Torii 
 
Trong núi Inari có ngôi miếu "Kada-sha" và trước miếu có cánh cổng Torii bằng đá với tên gọi "Nune Torii". Thoạt nhìn thì thấy nó cũng như những cánh cổng Torii khác, nhưng thực ra có một điểm khác biệt giữa hai thanh xà ngang có phần trụ hình mái đền, trong khi ở cổng Torii thông thường chỉ là trụ đứng. 
Hình dạng Torii này là cực kỳ hiếm. Ngoài cổng Nune này thì chỉ còn một nơi duy nhất khác có kiểu cổng này, là ở miếu Inari trong đền thờ Nishiki Temman-gū. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/MVAFeHK.jpg" /></div>
 Không ai rõ tại sao cổng Torii này lại có hình dạng khác biệt như vậy, cũng như nguồn gốc, ý nghĩa của tên gọi Nune là gì. Mọi thứ liên quan đến cổng Torii này đều là ẩn số. 
 
 
#9 Nến bà mụ Inari 
 
Dưới chân núi Inari có ngôi miếu tên là "Osamba Inari-sha" (miếu bà mụ đỡ đẻ Inari). Ngày xưa có cặp cáo đực cáo cái đào hang dưới nền đất của miếu này để làm tổ nuôi con. Vì cáo chăm sóc con rất tốt và sinh nở dễ dàng nên được tín ngưỡng là thần chăm con và sinh dễ, vì vậy nên miếu thờ mới có tên này. 
Người đến viếng có thể mang ngọn nến cháy dở trên bàn thờ thần đem về nhà châm lửa đốt. Dân gian tin rằng nếu ngọn nến mau cháy hết thì sự sinh nở sẽ được thuận lợi, dễ dàng. 
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/q8yH2zA.jpg" /></div>
 </div>
<div>
Bên dưới nền đất của ngôi miếu này có 12 lỗ hang cáo, tương ứng với 12 tháng trong năm. Nếu sản phụ đứng trước lỗ hang tương ứng với tháng mình dự định sinh nở mà khấn nguyện thì sẽ vượt cạn dễ dàng.</div>
<div>
 
#10 Miếu Ōhachi-shima 
 
Bên bờ ao Hachi-shima-ga-ike nằm ở phía Tây chính điện có miếu thờ "Ōhachi-shima" thờ Ōhachi-shima. Đây là tên khác của quần đảo Nhật Bản được nam thần Izanagi và nữ thần Izanami khai sinh trong thần thoại.  
Miếu Ōhachi-shima chỉ là bãi đất với cây cối và được hàng rào đỏ bao quanh, mỗi bề chừng 30m.  
 
 
<div style="text-align: center;">
<img src="https://i.imgur.com/c3P3j8O.jpg" /></div>
 
Đền thờ này tượng trưng cho quần đảo Nhật Bản, và từ thời cổ đã có quan niệm rằng Nhật Bản là đất của các vị thần. 
 
Ngoài 10 điều thú vị trên, đền Fushimi Inari còn nổi tiếng về những chuyện mang màu sắc thần bí, ma quái. Người ta cho rằng nếu đi thăm đền vào lúc chạng vạng thì rất dễ lạc đường, gặp những chuyện kỳ quái, nhất là ở gần chỗ nghìn cánh cổng Torii và ao Shin-ike. 
Có người đi lạc trong núi Inari không tìm được đường về thì nghe sau lưng có tiếng chỉ đường, khi quay lại thì không thấy ai. Lại có người cảm giác đi lạc mất mấy phút nhưng người khác phải đi tìm suốt mấy tiếng. Có người không hợp duyên nên không bao giờ tới được đền dù có đi bao lần cũng vậy. 
 
 </div>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/0h8dZvZQSN4" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

Đền thờ Inari ở Fushimi

Thần Inari, hay Inari Đại minh thần (稲荷大明神 - Inari Daimyōjin) là vị thần chi phối ngũ cốc, thần nông nghiệp trong thần thoại Nhật Bản. Trên ...

Đọc thêm »

Subscribe to: Posts ( Atom )