Bát cực quyền: xung chủy (Trương Thế Trung)

 

Xung chủy (冲捶), đọc theo âm Nhật là Chūsui, là động tác cơ bản trong mọi động tác của Bát cực quyền. Người xưa tập mỗi động tác này trong 3 năm rồi mới sang động tác khác.
Thật vậy, xung chủy (Chūsui) này nằm trong phần Kim Cang bát thức, nếu phần này mà vô dụng thì có học những phần cao cấp hơn cũng chẳng được tích sự gì.

Dưới đây là kỹ thuật đánh xung chủy theo hướng dẫn trong sách "Bát Cực quyền, tinh hoa quyền pháp truyền thống Trung Quốc" của lão sư Trương Thế Trung, Fukushōdō xuất bản ở Nhật năm 1984.

I. Khởi thức

1. Cơ thể hướng về phía Nam, đứng trên hai chân khép vào nhau.
2. Hai bắp đùi hơi rùn cong, lưỡng chưởng mở rộng ra, đến độ cao bằng hai vai.
3. Lấy chõ (khuỷu tay) làm trục, đóng hai tay về trước mặt.





4. Lưỡng chưởng biến quyền (hai bàn tay mở rộng là chưởng, giờ nắm lại thành quyền) cùng hạ xuống dưới, trước bụng. Trầm khí xuống đan điền, mắt nhìn lưỡng quyền (hai nắm tay).
5~6. Hữu quyền hướng về bên hữu, chậm rãi đấm ra, độ cao ngang bằng vai. Mắt dõi theo quyền.

 
7~8. Chân tả đưa ra bên tả, hình thành tả hư bộ (thức) trong khi tả quyền ở trước hông, đi qua trước mặt, vẽ thành đường tròn rồi rút về hông bên tả. Cùng với chuyển động xoay này, hữu quyền đang duỗi thẳng phía sau đi qua trên đầu, bổ từ trên xuống độ cao ngang vai. Điểm mấu chốt là hữu quyền vẽ thành cung tròn lớn hơn cung tròn của tả quyền. Hông xoắn về bên tả để chuẩn bị cho tả xung chủy tiếp theo.

II. Tả xung chủy



9. Mũi bàn chân tả hướng về phía trước, bước lên. Lúc này tả quyền giữ ở bên hông.
10. Chân tả vừa chạm đất thì đồng thời hướng sang ngang thành kỵ mã thức (mã bộ, tham khảo bài sấm bộ). Khi cơ thể ở thế nửa thân thì lợi dụng lực, rút hữu quyền thẳng về bên hông, đồng thời tả quyền đánh ra phía trước. Lưỡng quyền trước và sau khi đánh ra đều là tung quyền (nắm đấm dọc).

III. Hữu xung chủy



11. Mở chân tả ra phía ngoài, di chuyển trọng tâm, rút chân hữu về chỗ chân tả, rồi tiến thêm một bước về trước hình thành hữu hư bộ. Hông xoắn về bên hữu để tạo lực bung, chuẩn bị cho thế hữu xung chủy. Hữu quyền là tung quyền, thủ ở hông bên hữu, còn tả quyền duỗi thẳng tự nhiên về trước, độ cao bằng vai.
12. Mũi bàn chân hữu hướng về phía trước, bước lên. Trước khi chân chạm đất thì phần thân trên hướng về phía trước chứ không xoay về bên tả, giống như trong hình. Tả quyền vẫn giữ ở phía trước, hữu quyền bên hông.


13. Ngay khi chân hữu chạm đất thì thân trên đột ngột mở sang bên tả, tả quyền rút về hông, hữu quyền đấm ra phía trước như tên bắn. Kỵ mã thức (mã bộ) sau khi chạm đất phải vững chãi như bám rễ xuống đất. Trọng tâm của cơ thể khi đang thực hiện động tác phải luôn giữ ở hông, phần cơ thể trên không được nghiêng ngả về các phía tiền hậu tả hữu.

* Sau khi thực hiện các động tác tả hữu như trên giao thoa nhau vài lần thì tiến hành hồi thân thức như phần tiếp theo. Hồi thân thức tức là thế chuyển hướng cơ thể để quay lại. Lặp đi lặp lại tả hữu xung chủy, hồi thân thức và cứ tiếp tục như thế. Lặp lại nhiều lần, đi trên một đường thẳng chính là cách luyện tập Kim Cang bát thức. Phần trong sách này chỉ hướng dẫn đi một chiều, sau khi thực hiện tả hữu xung chủy rồi đến hồi thân thức, kết thúc ở thu thức nhưng khi luyện tập thực tế thì có thể lặp lại (tả hữu xung chủy-hồi thân thức) nhiều lần.

IV. Hồi thân thức

 
14. Tiến hành giao thoa tả hữu xung chủy như trên, về thế tả xung chủy.
15~16. Dồn trọng lượng lên chân tả, hình thành hữu hư bộ, vừa hướng phần thân trên về phía sau. Tả quyền từ vị trí đấm ra vòng lên trên đầu, bổ xuống ngang vai. Hữu quyền cứ giữ bên hông. Hông xoắn về bên hữu.


17~18. Thực hiện hữu xung chủy như phần trên.

* Hồi thân thức tiến hành bên tả hay hữu đều được. Nếu kết thúc đường một chiều ở hữu xung chủy thì chỉ cần thực hiện nghịch tả hữu là được.

* Khi lặp lại để luyện tập Kim Cang bát thức thì sau đó tiến hành tả xung chủy, giao thoa tả hữu. Khi kết thúc thì thực hiện thu thức như phần tiếp theo.

V. Thu thức


19~20. Dồn trọng lượng lên chân sau, khép hai chân, rùn cong gối. Hai tay mở rộng ra bằng vai như ở khởi thức. 

 
21~22. Lấy chõ (khuỷu tay) làm tâm, đóng hai tay về trước mặt, biến chưởng thành quyền rồi hạ xuống trước bụng. Đồng thời trầm khí xuống đan điền, điều hòa hơi thở và kết thúc.